Η άνοδος του AfD

 slpress.gr

«Εμείς, ως δημοκράτες και πατριώτες, δεν θα σωπάσουμε, διότι η πολιτική ορθότητα ανήκει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας (Mülleimer der Geschichte)» είπε τον Απρίλιο του 2017 η Άλις Βάιντελ, η ισχυρά κυρία του γερμανικού ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Λίγο αργότερα, ο κωμικός Christian Ehring δεν άντεξε και μέσα από τη σατυρική εκπομπή του ξεσπάθωσε: «Ακριβώς! Ας βάλουμε ένα τέλος στην πολιτική ορθότητα. Η ναζίστρια τσούλα έχει δίκιο. Ελπίζω αυτό να ακούστηκε αρκετά μη πολιτικά ορθό». Ο Ehring πίστεψε ότι, με το «υπόγειου» επιπέδου χιούμορ του, έδωσε μια αγέρωχη αντιναζιστική απάντηση στην Βάιντελ. Αν όμως δούμε τη δυναμική στη Γερμανία και τις δημοσκοπήσεις που θέλουν την Εναλλακτική για τη Γερμανία δεύτερο κόμμα, το σκορ είναι Βάιντελ-Ehring 1-0. Was ist los?

Από βαριοπούλες μέχρι και μικρά σφυριά χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί το 1989 για να γκρεμίσουν το τείχος του Βερολίνου. Σε βίντεο, τα οποία μπορεί να δει κανείς ελεύθερα στο yoube, φαίνεται η χαρά και η ευφορία στα πρόσωπα των ανθρώπων. Αυτή όμως είναι η μια οπτική. Είναι η πλευρά που διδάσκεται στα σχολεία, που προβάλλεται στους τουρίστες και που περνάει στο φαντασιακό. Να δούμε όμως και μια άλλη.

Όταν λοιπόν ενώθηκαν οι δύο Γερμανίες καταγράφηκαν χιλιάδες κρούσματα φυλετικής βίας ή βίας με πολιτικά κίνητρα. Η έξαρση αυτή συνέπεσε με την απότομη εισροή 800.000 περίπου μεταναστών στη Γερμανία (λόγω π.χ διάλυσης Γιουγκοσλαβίας κτλ).

Περνώντας τα χρόνια, τέτοια κρούσματα -μεταξύ αυτών και δολοφονίες- σταδιακά μειώθηκαν, ώσπου άρχισαν να παίρνουν πάλι την ανιούσα μετά τη δεκαετία του 2010. Έτσι η καμπύλη πήρε τη μορφή ενός αιματηρού «U». Στη δεύτερη περίπτωση η Μέρκελ άνοιξε τα σύνορα σε 1.100.000 μετανάστες το 2015, κυρίως μουσουλμανικής προέλευσης.

193 Γερμανοί Παύλοι Φύσσες

Οι Γερμανοί αυτή τη φορά αντέδρασαν πιο έντονα: Πρώτον, εντείνοντας τις επιθέσεις και τις ανθρωποκτονίες εις βάρος των μεταναστών. Η ετήσια έκθεση του 2017 για την Προστασία του Συντάγματος παραθέτει θλιβερά στοιχεία. Δεύτερον, η δυσαρέσκεια δεν έμεινε καθηλωμένη στα πεζοδρόμια, αλλά πέρασε στα βουλευτικά έδρανα εκτινάσσοντας τα ποσοστά του υπερσυντηρητικού Εναλλακτικής για τη Γερμανία. Είναι μια τραγική ειδοποιός διαφορά με την δεκαετία του 1990. Διότι τότε το αντίστοιχο ακροδεξιό Republikaner δεν μπόρεσε να κεφαλαιοποιήσει την πεζοδρομιακή ξενοφοβική βία και να αναδειχθεί σε μεγάλη πολιτική δύναμη.

Αντίθετα, αυτό το κατάφερε σήμερα η Εναλλακτική για τη Γερμανία. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του πρώτου δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού δικτύου ARD, το ακροδεξιό κόμμα βρίσκεται για πρώτη φορά στη δεύτερη θέση μεταξύ των γερμανικών κομμάτων με 18% (+2%) σε σχέση με την προηγούμενη δημοσκόπησή του.

Η ξενοφοβική βία στη Γερμανία έχει έναν δομικό χαρακτήρα, πάντα υπάρχει απλά αυξομειώνεται σοκαριστικά. Τώρα πλέον αυτή η βία είναι και πολιτικά εκπροσωπούμενη ενώ η έξαρση της πολιτική/φυλετικής βίας συνδέεται έντονα με το μεταναστευτικό. Αυτό καταδεικνύει και η παρόμοια κατάσταση που αντιμετώπισαν και τη δεκαετία του 1990 οι Γερμανοί. Αυτό «διαφεύγει» όμως των Γερμανών policy makers, που τότε πρωταγωνίστησαν στη διάλυση της Γιουγκλοσλαβίας με συνέπεια τη δημιουργία χιλιάδων προσφύγων. Σήμερα οι προσφυγικές ροές ενισχύθηκαν και εξαιτίας των γερμανικών όπλων.

H Μέρκελ πίστευε ότι «καταπίνοντας» 1.100.000 μετανάστες μουσουλμανικής προέλευσης, θα μπορούσαν και να «χωνευθούν». Σε μια κοινωνία με έντονο το στοιχείο του γερμανισμού, δίχως να έχει στο παρελθόν αντιμετωπίσει τέτοια ανθρωπιστική κρίση και που η πολιτική βία παραμένει έντονη, μάλλον η καγκελάριος υπολόγισε λάθος.

Το διάστημα 1990-2016 στη Γερμανία έχασαν τη ζωή τους 193 άνθρωποι από επίθεση ακροδεξιών/νεοναζιστών σύμφωνα με το Ίδρυμα Αμαντέου Αντόνιο. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση όμως δίνει πολύ μικρότερο νούμερο, γύρω στους 83. Μάλλον η φιλελεύθερη γερμανική δημοκρατία δεν τα πηγαίνει και τόσο καλά.

Δείτε παρακάτω πόσους δολοφονημένους «Παύλους Φύσσες» διαθέτει η ανεπτυγμένη Γερμανία που όλα λειτουργούν ρολόι. Η βία με φυλετικά/πολιτικά κίνητρα συνέπιπτε χρονικά με περιόδους που η χώρα βίωνε μεταναστευτικά σοκ. Προφανώς και η άνοδος της ακροδεξιάς στην Γερμανία δεν συνδέεται -τουλάχιστον άμεσα- τόσο με οικονομικούς λόγους. Όπως εμφατικά λένε οι Hanna Schwander και Philip Manow «δεν είναι η οικονομία ηλίθε«!

Παρόλα αυτά η αντίδραση του πολιτικού κατεστημένου στη Γερμανία είναι αόριστες ατάκες αντιναζιστικού περιεχομένου. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αγέρωχα δήλωσε ότι «Η ξενοφοβία, οι χιτλερικοί χαιρετισμοί, τα ναζιστικά σύμβολα, οι επιθέσεις εναντίον των εβραϊκών ιδρυμάτων – για όλα αυτά δεν πρέπει να υπάρξει ούτε επιείκεια, ούτε συμπάθεια«. Ο υπουργός Εξωτερικών Χάιοκο Μάας από την πλευρά του παρότρυνε τους Γερμανούς «να σηκωθούν από τον καναπέ και να ανοίξουν το στόμα τους. Η εποχή της απάθειας πρέπει να τελειώσει». Τι συμβαίνει; Είναι τόσα εκατομμύρια Γερμανοί νεο-ναζιστές;

Εδώ ναζιστής, εκεί ναζιστής που είναι ο ναζιστής;

Πάμε να τα δούμε λοιπόν ένα-ένα, ξεκινώντας από μια πρώην εργαζόμενη της Goldman Sachs, που έζησε για έξι χρόνια στην Κίνα, όπου απέκτησε διδακτορικό τίτλο: την Δρ. Βάιντελ. Η κυρία αυτή, που δεν τη λες ξεκάθαρα αντισυστημική, φαίνεται να πληροί τα προσόντα για να τραβήξει τη δημόσια προσοχή αλλά και να συγκεντρώσει πυρά.

Η ομοφυλοφιλική κοινότητα της επιτίθεται διότι ενώ η ίδια είναι παντρεμένη με ομόφυλή της, έχοντας μάλιστα και δύο παιδιά, είναι μέλος κόμματος που υποστηρίζει την παραδοσιακή μορφή οικογένειας. Το γεγονός ότι το κόμμα εναντιώνεται στον γάμο ομοφυλόφιλων το καθιστά ομοφοβικό;

Ακούγεται πολύ συχνά ότι το Εναλλακτική για τη Γερμανία είναι αντισημιτικό κόμμα. Το γεγονός ότι ιδρυτικό μέλος του κόμματος αποκάλεσε το μνημείο για το Ολοκαύτωμα, «μνημείο ντροπής» που βρίσκεται στην «καρδιά της πρωτεύουσας«, δεν σημαίνει ότι το κόμμα υιοθετεί αντισημίτικη πλατφόρμα. Ρίχνοντας μια ματιά στο πρόγραμμά του κόμματος, διαβάζουμε πως «στην τέλεση ισλαμικών πρακτικών εκδήλωσης πίστης, που είναι αντίθετη στις βασικές φιλελεύθερες δημοκρατικές διατάξεις, νόμους και εναντίον των χριστιανικών-ιουδαϊκών (jüdisch-christlichen) θεμελίων του πολιτισμού μας, το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία είναι αντίθετο«.

Σε περσινή δημοσκόπηση καταδείχτηκε ότι οι υποστηρικτές του κόμματος εκθιάζουν το Ισραήλ. Πριν λίγους μήνες, ένας εκ των διασημότερων κυνηγών Ναζί και πρώην υπουργός του Ισραήλ, έδωσε συγχαρητήρια στο γερμανικό ακροδεξιό κόμμα. Επίσης, πολλοί Εβραίοι στη Γερμανία υποστηρίζουν το κόμμα της κυρίας Βάιντελ ακριβώς επειδή υιοθετεί σκληρή στάση απέναντι στους μουσουλμάνους.

Στο μεταναστευτικό, η Βάιντελ αντιτίθεται στην εισροή «αγράμματων μεταναστών», ενώ προτιμά τους μορφωμένους που θα φανούν περισσότερο χρήσιμοι στο ανεπτυγμένο βιομηχανικά γερμανικό κράτος, στα πρότυπα του Καναδά. O Καναδός πρωθυπουργός άρχισε να περιορίζει τις μαζικές μεταναστευτικές εισροές στη χώρα του. Άραγε είναι ακροδεξιός;

Ανάμεσα σε φιλελευθερισμό και ακροδεξιά

H Βάιντελ αν και παίρνει αποστάσεις από ακραίες θέσεις κάποιων κομματικών στελεχών, δεν σταματάει να κατακεραυνώνει την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ για την πολιτική «ανοιχτών θυρών» στο μεταναστευτικό η οποία όπως λέει ενθαρρύνει τις χώρες της ΕΕ, όπως η Ελλάδα, να σταματήσουν να εξασφαλίζουν τα σύνορα τους στέλνοντας πρόσφυγες στην Γερμανία. «Ο προγραμματικός πυρήνας δεν είναι ούτε ξεκάθαρα ρατσιστικός […] ενώ η πολιτική του πλατφόρμα του μάλιστα τοποθετείται στον συντηρητικό φιλελεύθερο χώρο» έγραφαν ήδη από το 2014 οι Berbuir Nicole, Lewandowsky Marcel και Siri Jasmin.

Η Βάιντελ προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε φιλελεύθερες και ακρο-δεξιές αρχές. Στην οικονομία, το AfD ακολουθεί ένα μίγμα αυταρχικού ορντοφιλελευθερισμού. Ας μην ξεχνάμε ότι τον ορντοφιλελευθερισμό τον αγάπησε και ο Αντενάουερ. Άραγε τι μπορεί να θέλει η φιλελεύθερη Βάιντελ στο AfD;

Ίσως η απάντηση βρίσκεται σε συνέντευξή της πως «πολλοί άνθρωποι με πολύ διαφορετικά κίνητρα έχουν ενταχθεί στο κόμμα […] επειδή μπορούν. Δεν πήγαν με το Κόμμα των Πειρατών επειδή δεν είναι ελκυστικό, δεν έχει καμία δύναμη». Έτσι ακόμα και ένα εθνικιστικό κόμμα, εντάσσοντας στην ατζέντα του κάποιες ορθολογικές θέσεις (π.χ. μισθολογικό), να είναι το ιδανικό όχημα προς την εξουσία. Ο πολιτικός οπορτουνισμός είναι νεο-ναζιστική πρακτικά μόνο;

Πολιτικά ορθοί πρακτικά επικίνδυνοι

To πρόβλημα με τα κατεστημένα κόμματα και τα κέντρα εξουσίας είναι ότι βαπτίζουν λανθασμένα τον αντίπαλο. Αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα στη βάση ενός αραχνιασμένου μεταπολεμικού μοντέλου. Για παράδειγμα το 60′ και 70′ πίστευαν ότι με το εκλογικό όριο του 5% θα απέτραπαν τους ναζί να μπούνε στη βουλή. Σήμερα δεν λειτουργεί. Ωστόσο, τα πάντα τα βαπτίζουμε νεο-ναζιστικά, τα θέτουμε στο περιθώριο και το πρόβλημα μένει. Νεοναζιστικά κόμματα υπάρχουν στη Γρεμανία, (Νέα Δεξιά κτλ) αλλά η Εναλλακτική για τη Γερμανία είναι άλλο πράγμα. Μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει την καλά θεμελιωμένη γέφυρα της θυμωμένης δεξιάς με τον ναζισμό, τη στιγμή που τα ευχολόγια του κατεστημένου υποκατέστησαν τον πολιτικό ρεαλισμό.

Το γεγονός ότι ο Γερμανός showman Christian Ehring αποκάλεσε την ακροδεξιά πολιτικό «ναζίστρια τσούλα» πείθει μήπως τον μέσο Γερμανό να στραφεί εναντίον της ή του ναζισμού; Μήπως το 18% των -δημοσκοπικών- Γερμανών είναι ναζιστές; Οι εκ του ασφαλούς εξυπνακίστοι τρόποι σχολιασμού είναι η εύκολη λύση να κερδίσει κάποιος τον τίτλο του υπερασπιστή της δημοκρατίας.

Η πολιτική ορθότητα από εξαγνισμός της λεκτικής επικοινωνίας (π.χ. «Αφροαμερικανός» αντί «νέγρος») χειραγωγήθηκε σε μεγάλο βαθμό από φιλελεύθερες δημοκρατίες ως επικοινωνιακό άλλοθι για να επικαλυφθούν οι ανεπάρκειες της πολιτικής πρακτικής. Είναι σαν αυτό που μου είχε πει κάποτε ο Αντώνης Παπαγιαννίδης: «Δείχνεις το πρόβλημα και του λες, πρόβλημα ντροπή σου«!

Έτσι γεννήθηκε μια καινούργια μορφή επικοινωνιακού φονταμενταλισμού. Είναι μια πρακτική που χρησιμοποιείται έντονα και από την κυβερνώσα Αριστερά στην Ελλάδα που ακόμα και τις σεξιστικές επιθέσεις τις βαπτίζει ακροδεξιά πρακτική. Κατ’ αυτόν τον τρόπο καμουφλάρεται ο πραγματικός ναζισμός καθώς όλα μας φαντάζουν ότι υπακούν στη σβάστικα γύρω μας. Η ναζιστικοποίηση μιας κοινωνίας συντελείται από εκείνους που καταδικάζουν τον ναζισμό φέρνοντάς ψηλά στην ατζέντα ενώ θα μπορούσαν να βρίσκεται στον πάτο.

Για να αντιμετωπίσεις τον δαίμονα δεν αρκεί να νομίζεις ότι είναι τέτοιος. Πρέπει να ξέρεις και τι είδους δαίμονας είναι. Στη Γερμανία, στις Βρυξέλλες -αλλά και στην Αθήνα- τα μπερδέψανε κάπως, παλουκώνουν «δαιμονισμένους» και εξορκίζουν «βρυκόλακες». Αλλά το κακό θα μείνει εκεί και μετά θα ψάχνουμε να βρίσκουμε «ταμπέλες» σε ιδέες και -επικίνδυνους- ανθρώπους αναντίστοιχες με το πρόβλημα.