π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Στις θλίψεις και στις δοκιμασίες μας η συμβουλή αυτών που ενδιαφέρονται για μας είναι: «Υπομονή!». Μια λέξη που μπορεί να θεωρηθεί ως μοιρολατρική στάση απέναντι σ’ αυτά που δεν μπορούμε ν’ αλλάξουμε. Στην πραγματικότητα είναι ως ένα είδος παραίτησης, παράδοσης, ως να λέω: «δεν έχω άλλη επιλογή». Αν και αυτή η συμπεριφορά φαίνεται ρεαλιστική, εν τούτοις κρύβει παραδοχή ήττας. Υπομένω γιατί δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά, όχι γιατί το θέλω. Αναπόφευκτα αυτή η θεώρηση της υπομονής οδηγεί στην ανυπομονησία,στην αναστάτωση, στη μελαγχολία.
Είναι και η άλλη υπομονή, αυτή που η πείρα των αγίων Πατέρων και Μητέρων μάς παρέδωσαν: υπομένω γιατί εμπιστεύομαι στην πρόνοια του Θεού που ξέρει για μένα το καλύτερο που πρέπει να γίνει. Αν πρέπει «διά πολλών θλίψεων εισελθείν εις την βασιλείαν του Θεού» (Πραξ. 14,22), είναι φανερό πως οι θλίψεις και οι δοκιμασίες ετοιμάζουν για τον άνθρωπο την άλλη γνώση, την άλλη χαρά, που χωρίς αυτές δεν μπορεί κανείς να γευτεί.
Η υπομονή τότε δεν είναι έκφραση μοιρολατρίας, επειδή αδυνατώ να ρυθμίσω τη ζωή μου κατά πώς θέλω, αλλά δυναμική στάση μπροστά στα δύσκολα της ζωής που έχουν το λόγο τους. Γιατί «υπομένω» σημαίνει δέχομαι ό,τι δεν μπορώ να αλλάξω, αφού έτσι επιτρέπει για μένα ο θεός. Μια τέτοια θεώρηση φέρνει στην καρδιά ειρήνη, ελπίδα, ανάπαυση.
Η διάκριση της μιάς υπομονής από την άλλη, πιο πολύ κατανοείται ως εμπειρία παρά ως θεωρία. Η εφαρμογή της μιάς ή της άλλης καθορίζει την ποιότητα της ζωής. Είναι παρατηρημένο πως «ουδείς ανήλθεν εις τον ουρανόν μετ’ανέσεως» και πως όλοι οι άνθρωποι που θα περάσουν από αυτόν τον κόσμο θα γευτούν λίγο ή πολύ, σύντομα ή μακροχρόνια, λύπη, στεναχώριες, δυσφορία. Όπως και είναι παρατηρημένο πως η υπομονή, όπως την εννοεί η Ορθόδοξη Παράδοσή μας μέσα από την εμπειρία, ωριμάζει τον άνθρωπο, τον ολοκληρώνει ως πρόσωπο, του χαρίζει την «άνωθεν σοφίαν».
Βέβαια, η απόκτηση της υπομονής δεν επιτυγχάνεται με διανοητικούς συλλογισμούς, που εξετάζουν λογικά τι συμφέρει και τι όχι, - αν και αυτό είναι βοηθητικό – αλλά με τη χάρη του θεού που έρχεται με την προσευχή που βγαίνει από «καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην». Μια τέτοια προσευχή που ζητά τη βοήθεια του Θεού θα φέρει την υπομονή στην καρδιά και θα γεμίσει την ύπαρξη με δύναμη, ειρήνη, ανάπαυση.
Κι ακόμα: όταν η φουρτούνα της δοκιμασίας θα περάσει με υπομονή και πίστη, θα κατανοήσουμε πως δεν την περάσαμε μόνοι αλλά με συνοδοιπόρο τον Ιησού Χριστό που κι Αυτός γνωρίζει τα των ανθρώπων. Γι’ αυτό και άφησε ωφέλεια πνευματική που συγκεκριμενοποιείται στην απόκτηση πείρας και οικειότητα με το Χριστό και όσους ζήσαν με υπομονή.
Και οι δύο "υπομονές" έχουν το στοιχείο της παραίτησης και της ήττας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ διαφορά είναι ότι την δεύτερη την εντάσσουμε σε ένα τελολογικό θεϊκό σχέδιο που δεν γνωρίζουμε και μας υπερβαίνει (θεία πρόνοια, σκοπός της Ιστορίας, έσχατα κλπ.), ενώ η πρώτη δεν έχει τέτοιες αναφορές και προκύπτει ως η αποδοχή συγκεκριμένων συσχετισμών δυνάμεων σε κοσμικό επίπεδο...
Αυτή είναι η πραγματικότητα. Διαλέγετε και παίρνετε.
Αυτό που δεν καταλαβαίνουν οι ιεράρχες όταν μιλάνε, είναι ότι πρέπει να συμβάλλουν στην ύπαρξη -επιτέλους- συνειδητών και συνειδητοποιημένων χριστιανών. Δηλαδή χριστιανών που έχουν επιλέξει και συνεχώς επιλέγουν να είναι αυτό και όχι κάτι άλλο. Για να γίνει όμως αυτό απαιτείται μια δοκιμασία, ένας βαθμός κινδύνου... Δυστυχώς όμως η έννοια του χριστιανού έχει ταυτιστεί με τον μη κίνδυνο, με την ασφάλεια, δηλ. με μια μορφή "συμβολαίου" και κάθε φορά που διαβάζω κάτι των ιεραρχών αυτό ακριβώς μου επιβεβαιώνεται.
Η πρώτη είναι παραίτηση από τον επιλεγμένο τρόπο ζωής.Η δεύτερη είναι τρόπος ζωής που υπερβαίνει τα ορατά.
ΔιαγραφήΔεν ξέρω πως έχει ο καθένας στο μυαλό του τον "συνειδητοποιημένο" χριστιανό και αν αυτό που έχει ο καθένας μας είναι αυτό που το Ευαγγέλιο αναδεικνύει.
Οι ιεράρχες είναι μια πονεμένη ιστορία.Κάποιοι πάντως δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.Πρέπει να δούμε και το περιβάλλον στο οποίο αναπτύχθηκαν.Μεγάλη ιστορία...
Δεκτή η πρώτη πρότασή σου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈθεσα το θέμα της υπομονής σε σχέση με αυτή την ίδια την υπομονή, τι σημαίνει η στάση της υπομονής έτσι ή αλλιώς. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει και την αλλαγή τρόπου ζωής ως αποτέλεσμα της στάσης της υπομονής, δεν ταυτίζεται όμως το αποτέλεσμα με την αιτία.
Συνειδητοποιημένος χριστιανός, όπως εγώ το καταλαβαίνω, είναι αυτός που ξέρει ότι δεν είναι χριστιανός, που αναγνωρίζει ότι κάθε σκέψη του, κάθε λέξη του, κάθε πράξη του, η κάθε μέρα του τού λένε ότι απέχει πολύ από τον Χριστό στον οποίο πιστεύει και που ελπίζει ότι θα μπορέσει να γίνει λίγο πριν κλείσει τα μάτια του.
Το θέμα της ιεραρχίας είναι πράγματι πολύ μεγάλο και πονεμένο. Ίσως μια άλλη φορά...