Σύντομη περιγραφή του πολέμου στην Υεμένη

Η Υεμένη βυθίζεται στο χάος.
Η σύγκρουση των σιιτών ανταρτών Χούτι και των κυβερνητικών δυνάμεων απειλεί όμως να διαταράξει τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή.

Αναλυτές θεωρούν πιθανό ένα νέο σκηνικό «ψυχρού πολέμου» μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας.

Ο εμφύλιος πόλεμος εξελίσσεται σ’ ένα νέο «μέτωπο», μεταξύ των σουνιτών Σαουδαράβων και της Τεχεράνης.

Το Ριάντ κατηγορεί το Ιράν για την ανάφλεξη της σεχταριστικής βίας στην περιοχή, εξαιτίας της στήριξης που παρέχει στους αντάρτες.

Τα σουνιτικά αραβικά κράτη γύρω από την Υεμένη κατηγορούν τους Χούτι για πραξικόπημα και εμφανίζονται έτοιμα να αναλάβουν στρατιωτική δράση εναντίον τους.

Οι κύριοι «παίκτες»

Χούτι
Αρχικά ξεκίνησαν ως κίνημα νέων για τη στήριξη των δικαιωμάτων των σιιτών Ζαΐντι, που αντιπροσωπεύουν το 1/5 του πληθυσμού. Από το 2003 μέχρι το 2009 μάχονταν εναντίον της κυβέρνησης και πρόσφατα κήρυξαν επανάσταση, καταλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων πόλεων, την πρωτεύουσα Σαναά. Το Ιράν φέρεται να εκπαιδεύει, εξοπλίζει και χρηματοδοτεί τους αντάρτες.

Οι Χούτι αρνούνται ότι δέχονται στρατιωτική βοήθεια από την Τεχεράνη. Ισχυρίζονται πως η ατζέντα τους δεν είναι σεχταριστική και υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια επανάσταση των πολιτών της Υεμένης.

Ο πρόεδρος Χάντι

Υπήρξε μεταβατικός πρωθυπουργός το 2012, με στόχο να οδηγήσει τη χώρα στη δημοκρατική μετάβαση. Ο πρόεδρος Χάντι βρισκόταν πολιορκημένος στην επίσημη κατοικία του, όταν οι Χούτι κατέλαβαν την πρωτεύουσα.

Ο πρώην στρατηγός παραιτήθηκε τον Ιανουάριο και τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό. Κατάφερε να δραπετεύσει και κατέφυγε στο Άντεν εδώ και ένα μήνα. Ανακάλεσε την παραίτηση του και σχημάτισε κυβέρνηση. Επίσης, απηύθυνε έκκληση στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας να τον στηρίξουν.

Αλί Αμπντουλάχ Σαλέχ

Υπήρξε ο ισχυρός άνδρας στον Βορρά της Υεμένης από το 1978 και ολόκληρης της χώρας από το 1990. Αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την εξουσία μετά τις μαζικές διαδηλώσεις του 2011, παρέμεινε όμως, στην προεδρία τυπικά μέχρι το 2012.

Η Δύση τον κατηγορεί ότι ασκεί επιρροή στη χώρα, με στόχο ν’ ανακαταλάβει την εξουσία.

Η Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο

Πρόκειται για την πιο ενεργή πτέρυγα της ισλαμιστικής οργάνωσης, που έχει διενεργήσει σειρά επιθέσεων. Η Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο ανέλαβε την ευθύνη για το πολύνεκρο χτύπημα στο έντυπο Σαρλί Εμπντό στο Παρίσι.

Τα βασικά ζητήματα

Το χειρότερο σενάριο είναι το ξέσπασμα ενός πολέμου με αμιγώς σεχταριστικό χαρακτήρα και τις ξένες δυνάμεις να στηρίζουν τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Σε αυτή την περίπτωση η ανθρωπιστική κρίση θα λάμβανε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις. Το πρόβλημα θα ήταν μεγάλο και για τη ναυτιλία διεθνώς.

Σεχταρισμός

Ο πληθυσμός είναι σιιτικός στα βόρεια της Υεμένης ενώ στα νότια και τα ανατολικά η πλειοψηφία των κατοίκων είναι σουνίτες. Ωστόσο, οι πιστοί και των δύο δογμάτων προσεύχονται μαζί στα ίδια τεμένη και συμβιώνουν αρμονικά εδώ και αιώνες, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στη Συρία και το Ιράκ.

Ναυτιλία

Η απειλή του πολέμου έχει αυξήσει τους φόβους για την ασφάλεια τόσο των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων και της ναυτιλίας.

Τα στενά του Bab al Mandab
βρίσκονται στο νότιο άκρο της
Ερυθράς Θάλασσας,μεταξύ Υεμένης και Τζιμπουτί και αποτελούν κομβικό άξονα για τη ναυσιπλοΐα.

Η περαιτέρω αστάθεια στη χώρα ίσως θέσει σε κίνδυνο την ασφαλή διέλευση των πλοίων από την περιοχή. Το 2013, περισσότερα από 3,4 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου μεταφέρονταν καθημερινά από τα στενά.

Ανθρωπιστική κρίση

Η σύγκρουση θα εντείνει τα πρόβλημα της φτώχειας στην Υεμένη. Η Σαουδική Αραβία έχει αναστείλει το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής βοήθειας προς την Υεμένη, εξαιτίας των εξελίξεων.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περίπου 100.000 είναι οι εκτοπισμένοι της εμφύλιας σύγκρουσης.

Η Υεμένη σε αριθμούς

Πληθυσμός: 24.4 εκατομμύρια (2013)

ΑΕΠ: 32.8 δισεκατομμύρια € (2013)

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ: 1.257 €

Εκτάση: 527.968 τετραγωνικά χιλιόμετρα

Προσδόκιμο ζωής: 63 έτη

Επιμέλεια Μιχάλης Αραμπατζόγλου

gr.euronews