Η πραγματική σοφία

                         

Του αγίου Διαδόχου

Η σοφία και η γνώση,καθώς και όλα τα θεία χαρίσματα,είναι του ενός Αγίου Πνεύματος χαρίσματα,το καθένα όμως ενεργεί με διαφορετικό τρόπο.Γι'αυτό στον ένα το Πνεύμα δίνει σοφία,και στον άλλο το ίδιο Πνεύμα δίνει γνώση,όπως μαρτυρεί και ο απόστολος(Α' Κορ. 12:8).


Γιατί η γνώση ενώνει με την πείρα τον άνθρωπο με το Θεό,αλλά δεν οδηγεί την ψυχή στους λόγους των όντων-γι'αυτό και μερικοί που ασκούν τον μοναχικό βίο,φωτίζονται από την γνώση με νοερή αίσθηση,αλλά δεν φτάνουν στους θείους λόγους.Η σοφία όμως,όταν δοθεί σε κάποιον μαζί με τη γνώση,αλλά και με φόβο-πράγμα πάντως σπάνιο-,φανερώνει τις ίδιες τις ενέργειες της θείας γνώσεως.Γιατί η γνώση συνηθίζει να φωτίζει το νου με εμπειρία,ενώ η σοφία με τον πνευματικό λόγο.Τη γνώση την προξενεί η προσευχή και η πολλή ησυχία και η τέλεια αμεριμνία,ενώ τη σοφία την προξενεί η συνεχής μελέτη των λόγων του Θεού,όταν γίνεται χωρίς κενοδοξία,και προπαντός η θεία χάρη.

Ο πνευματικός λόγος κρατάει πάντα τη ψυχή μακριά από τη κενοδοξία,γιατί φωτίζει όλα τα μέρη της και την κάνει να μην έχει ανάγκη την ανθρώπινη τιμή.Γι'αυτό και φυλάει πάντα τη διάνοια από φαντασίες,καθώς την αλλοιώνει και τη στρέφει στην αγάπη του Θεού.Απεναντίας,ο λόγος της σοφίας του κόσμου παρακινεί παντοτινά τον άνθρωπο στη φιλοδοξία.Επειδή δεν ικανοποιεί με νοερή αίσθηση την ψυχή,προξενεί στους οπαδούς του αγάπη για επαίνους,αφού είναι δημιούργημα κενόδοξων ανθρώπων.Θα γνωρίσουμε λοιπόν την ενέργεια του θείου και πνευματικού λόγου χωρίς να πλανηθούμε,όταν τις ώρες των φιλοσοφικών συζητήσεων τις διαθέτουμε σε αμέριμνη σιωπή και σε θερμή μνήμη του Θεού.

Του αγίου Εφραίμ

Αδελφέ,η σοφία δεν βρίσκεται στην πολυμάθεια και στα γράμματα,αλλά,όπως λέει η γραφή,"αρχή σοφίας,φόβος Κυρίου,το δε γνώναι νόμον διανοίας εστίν αγαθής"(πρβλ.Παροιμ.9:10).Γιατί η πίστη είναι που γεννάει αγαθή διάνοια.Και η αγαθή διάνοια είναι "ποταμός ύδατος ζώντος"(Ιω.7:38).Όποιος την απέκτησε,θα χορτάσει από τα νάματά της.

Όπου δεν υπάρχει φόβος Κυρίου,εκεί δεν υπάρχει ούτε σοφία ούτε σύνεση.Γιατί η πληρότητα της σοφίας είναι ο φόβος του Κυρίου.

(Μικρός Ευεργετινός,Ι.Μ.Παρακλήτου)