Μεταξύ αναρχίας και χριστιανισμού

 

Η πλήρης συνέντευξη εδώ: https://sojo.net/articles/interview/reconstruct/finding-christianity-nexus-anarchy-and-blackness

Ο Χριστιανισμός οδηγεί στην αναρχία;

Συζήτηση με τον Terry J. Stokes για το βιβλίο του Jesus and the Abolitionists

Ο Terry J. Stokes είναι βοηθός πάστορας στην Union Baptist Church του Τρέντον, συγγραφέας και άνθρωπος που τα τελευταία χρόνια έκανε μια ριζική πολιτική στροφή. Η πανδημία και οι διαδηλώσεις για τον Τζορτζ Φλόιντ τον έφεραν σε επαφή με τη ριζοσπαστική γραμματεία της Μαύρης Απελευθέρωσης, της κατάργησης της αστυνομίας και των φυλακών, αλλά και με τον αναρχισμό. Από την αρχική του επαφή με το έργο της Angela Davis και το Mutual Aid του Dean Spade, οδηγήθηκε στα κείμενα του Murray Bookchin και πιο πέρα, σε μια βαθιά αναμέτρηση με το ίδιο του το θρησκευτικό βίωμα.

Στο νέο του βιβλίο, Jesus and the Abolitionists, προσπαθεί να φέρει κοντά τον αναρχισμό, τη μαύρη εμπειρία και τον χριστιανισμό, δείχνοντας ότι ο χριστιανισμός, αν τον διαβάσεις μέσα από το Ευαγγέλιο και ιδιαίτερα την Επί του Όρους Ομιλία, σε οδηγεί σε μια ουσιαστική απόρριψη της εξουσίας, της βίας και του καταναγκασμού.

Για τον Στόουκς, φράσεις όπως «στρέψε και το άλλο μάγουλο» ή «μην αντισταθείς στον πονηρό» δεν είναι απλές ηθικολογίες· είναι μια ριζοσπαστική πρόσκληση σε έναν τρόπο ζωής πέρα από την κυριαρχία και τη βία. Αν πάρεις στα σοβαρά το Ευαγγέλιο, λέει, καταλήγεις σε μια μορφή χριστιανικής αναρχίας: κοινότητες που μοιράζονται, αποφασίζουν συλλογικά, φροντίζουν η μία την άλλη χωρίς να χρειάζονται κράτος ή καταναγκαστικούς θεσμούς.

Αναγνωρίζει βέβαια το βάρος της παράδοσης που καλεί τους Μαύρους Αμερικανούς να συμμετέχουν στο εκλογικό παιχνίδι. Ωστόσο, τονίζει ότι η ψήφος δεν ήταν ποτέ ο τελικός στόχος των μεγάλων αγώνων: αυτό που ζητούσαν οι ήρωες της Μαύρης Ελευθερίας δεν ήταν απλώς το δικαίωμα συμμετοχής σε ένα ατελές κράτος, αλλά «ζωή εν αφθονία», αυτονομία και κοινοτική αυτοδιάθεση. Έτσι, ο Στόουκς προτείνει να επενδυθεί περισσότερη ενέργεια σε εναλλακτικές δομές – ελεύθερα καταστήματα, κοινοτικά προγράμματα αποκαταστατικής δικαιοσύνης, συλλογική οργάνωση – παρά στο εκλογικό θέαμα.

Σχετικά με το ερώτημα αν η αναρχία «ταιριάζει» στους Μαύρους, απαντά πως η ίδια η έννοια της Μαυρότητας κουβαλά στοιχεία «μη-κυβερνησιμότητας» και άρνησης να χωρέσει στο πλαίσιο του αποικιοκρατικού κράτους. Αυτό, λέει, μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα κατανόησης του τι σημαίνει αναρχισμός: όχι χάος, αλλά ελευθερία, αυτοδιάθεση, αλληλεγγύη. Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί και για τον χριστιανισμό – μια πίστη που στο βάθος της αρνείται την υπακοή σε κάθε επίγειο κράτος ή όρκο, και μας καλεί σε έναν άλλο τρόπο οργάνωσης της ζωής.

Ο Στόουκς υπογραμμίζει και μια άλλη διάσταση του αναρχισμού: χαρά και παιχνίδι. Αν ο στόχος είναι η ελευθερία και η χαρά, τότε και τα μέσα του αγώνα πρέπει να περιλαμβάνουν αυτά τα στοιχεία. Η αναρχία, λέει, δεν είναι απλώς «οργή ενάντια στο σύστημα», αλλά και δημιουργία χώρων χαράς, σχέσης και παιχνιδιού.

Τέλος, μιλά για τη δυσκολία και την αναστάτωση που συνοδεύει μια τέτοια διαδρομή. Η αλλαγή ιδεών μπορεί να σημαίνει απώλεια ασφάλειας ή ακόμη και αποκλεισμό από εκκλησιαστικούς θεσμούς. Όμως, μέσα από αυτήν την πορεία ανοίγονται καινούριες σχέσεις – συναντήσεις με ανθρώπους που δεν μπορούσε προηγουμένως να αγαπήσει ή να κατανοήσει. Η πνευματική και πολιτική μεταμόρφωση, όσο επώδυνη κι αν είναι, οδηγεί σε μεγαλύτερη ταπεινότητα και βαθύτερη αγάπη.