Η Βέσνα Τέρσελιτς, επικεφαλής της Documenta – Κέντρο Αντιμετώπισης του Παρελθόντος, μιας κροατικής ΜΚΟ για τη μεταβατική δικαιοσύνη, δήλωσε την Τετάρτη ότι η διεξαγωγή των δικών για εγκλήματα πολέμου στην Κροατία το 2024 είναι «ανησυχητική».
«Είναι ανησυχητικό όταν βλέπουμε ποιοι είναι οι κατηγορούμενοι, καθώς δεν έχει υπάρξει ούτε μία διαδικασία για εγκλήματα πολέμου εναντίον μελών του Κροατικού Στρατού ή της Κροατικής Αστυνομίας», δήλωσε η Τέρσελιτς κατά την παρουσίαση της νέας έκθεσης της Documenta για τις δίκες εγκλημάτων πολέμου το 2024.
Πρόσθεσε ότι τρεις υποθέσεις αφορούσαν μέλη της πρώην στρατιωτικής οργάνωσης των Βόσνιων Κροατών, του Κροατικού Συμβουλίου Άμυνας (HVO). «Όλες οι υπόλοιπες διαδικασίες ήταν εναντίον μελών σερβικών παραστρατιωτικών και παρααστυνομικών δυνάμεων», σημείωσε.
Στην έκθεση αναφέρονται συνολικά 187 κατηγορούμενοι – τρεις από το HVO και 184 από τις σερβικές παραστρατιωτικές και παρααστυνομικές δυνάμεις.
Σύμφωνα με την Documenta, στην Κροατία διεξήχθησαν 54 δίκες το περασμένο έτος – οι 33 ερήμην, κάτι που και αυτό περιγράφηκε από την Τέρσελιτς ως προβληματικό.
Η Τέρσελιτς υπογράμμισε ότι πολλές υποθέσεις παραμένουν ακόμα στο στάδιο της προκαταρκτικής έρευνας, χωρίς να έχουν απαγγελθεί κατηγορίες. «Βρισκόμαστε σε έτος που σηματοδοτεί την 30ή επέτειο της Επιχείρησης “Αστραπή” (Bljesak) του Κροατικού Στρατού, κι όμως δεν έχει διεξαχθεί καμία διαδικασία για εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκειά της, παρόλο που είναι γνωστό ότι συνέβησαν», είπε.
Σημείωσε ότι οι σχετικές με την Επιχείρηση “Αστραπή” υποθέσεις εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Εισαγγελίας του Όσιγιεκ, η οποία ισχυρίζεται ότι έχει εξετάσει πολλούς μάρτυρες, όλους από μονάδες του Κροατικού Στρατού και της αστυνομίας. «Φοβόμαστε πως υπάρχει μια συνωμοσία σιωπής», προειδοποίησε η Τέρσελιτς. «Είναι πραγματικά θλιβερό ότι καμία από τις υποθέσεις που σχετίζονται με την Επιχείρηση “Αστραπή” δεν έχει φτάσει στο στάδιο της απαγγελίας κατηγοριών».
Αναφορικά με την Επιχείρηση «Καταιγίδα» (Operation Storm) του 1995, δήλωσε ότι η κατάσταση παραμένει αμετάβλητη. «Υπάρχουν λίγες κατηγορίες και ολοκληρωμένες δίκες για εγκλήματα στα Μάντιτσι, τα Προκλάνι και τα Κιάνι, αλλά καμία νέα υπόθεση».
Επέκρινε επίσης την έλλειψη διαδικασιών για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο Μπογκντάνοβτσι, ένα χωριό στην ανατολική Κροατία που καταλήφθηκε από σερβικές δυνάμεις στα τέλη του 1991, με θύματα Κροάτες, εθνοτικά Αλβανούς και άλλες μειονότητες.
«Οι οικογένειες των νεκρών και των αγνοούμενων προσδοκούν δικαιοσύνη μέσω των δικών για εγκλήματα πολέμου, αλλά αυτό δεν συμβαίνει», δήλωσε η Τέρσελιτς. Εκτός από το πρόβλημα των δικών ερήμην, ανέφερε και τη μη λογική διάρκεια των διαδικασιών ως σοβαρό ζήτημα.
«Από την ένταξη της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση [το 2013], η αποδοτικότητα στις διώξεις για εγκλήματα πολέμου και η διαφάνεια στη δημοσιοποίηση των αποφάσεων έχουν σταματήσει να βελτιώνονται», υποστήριξε η Τέρσελιτς.
Σημείωσε ότι κατά την περίοδο ένταξης στην ΕΕ άρχισε να διαμορφώνεται η ιδέα ότι τα εγκλήματα πολέμου πρέπει να διώκονται με ξεκάθαρη δέσμευση, ανεξαρτήτως της ταυτότητας θυμάτων και δραστών. «Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση δεν ρίζωσε ποτέ πραγματικά στην κροατική κοινωνία», πρόσθεσε.
Η έκθεση της Documenta με τίτλο «Κρυφή Δικαιοσύνη» τονίζει ότι ο δημόσιος λόγος, ιδίως οι δηλώσεις ανώτατων αξιωματούχων, διαμορφώνει το κοινωνικό κλίμα. Ασκεί κριτική στον Πρόεδρο, τον Πρωθυπουργό και τους υπουργούς της κυβέρνησης επειδή αποφεύγουν να αναγνωρίσουν εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τις κροατικές δυνάμεις, ακόμη και όταν μιλούν σε τόπους όπου τα κροατικά δικαστήρια έχουν εκδώσει τελεσίδικες καταδικαστικές αποφάσεις για τέτοια εγκλήματα.
Μοναδική εξαίρεση, αναφέρει η έκθεση, αποτέλεσε η τελετή μνήμης στο χωριό Βαρίβοντε, κοντά στο Κνιν, όπου σημειώθηκε μαζική σφαγή από κροατικές δυνάμεις το 1995, και στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι από όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης.
Εκεί, ο πρώην Πρόεδρος Ίβο Γιοσίποβιτς και ο Πρωθυπουργός Αντρέι Πλένκοβιτς απηύθυναν ισχυρά μηνύματα, υπονοώντας τη δυνατότητα συμφιλίωσης. «Η αμοιβαία αναγνώριση του πόνου είναι απαραίτητη για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης», κατέληξε η Τέρσελιτς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου