Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου

 

Τιμώντας τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου ας θυμηθούμε κι ας σχολιάσουμε μερικούς λόγους του. Και ας προχωρήσουμε και σε συγκρίσεις...

"Μη τεντώνεις τα χέρια σου στον ουρανό αλλά στα χέρια των φτωχών. Αν εκτείνεις τα χέρια σου στα χέρια των φτωχών έπιασες την κορυφή του ουρανού" έγραψε ο Άγιος Γρηγόριος. Σήμερα, στην εποχή που ο άκρατος ατομικισμός είτε με τη μορφή του καθαρά ατομικού συμφέροντος είτε με τη μορφή του οικογενειακού συμφέροντος(μιας εξευγενισμένης δήθεν μορφή ατομικισμού εξίσου ανήθικης όμως) προωθείται από επίσημους και ανεπίσημους φορείς, ο λόγος του Αγίου Γρηγορίου μας θυμίζει πως ο Θεός ζητά από εμάς να κινούμαστε στη κοινωνική μας ζωή.

Πιο μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο λόγος του για τη γυναίκα και τη θέση της: "Δεν δέχομαι αυτή τη νομοθεσία, δεν επαινώ την κοινωνική συνήθεια. Οι νομοθέτες ήταν άνδρες, γι’ αυτό η νομοθεσία είναι κατά των γυναικών. Γι’ αυτό και δώσανε τα παιδιά στην εξουσία του πατέρα, αφήνοντας χωρίς φροντίδα το ασθενέστερο.

Ο Θεός όμως δε φέρθηκε έτσι, αλλά έδωσε την εντολή: “τίμα τον πατέρα  σου και τη μητέρα σου, για να ζήσεις καλά”, που είναι η πρώτη εντολή στην παλαιά διαθήκη.

 Βλέπετε την ισότητα της νομοθεσίας. Ένας είναι ο δημιουργός του άντρα και της γυναίκας, και από μια σάρκα είναι και οι δύο, προέρχονται από μία εικόνα του Θεού, και υπάρχει γι’ αυτούς ένας νόμος, ένας θάνατος, μία ανάσταση. Έχουμε γίνει και από άντρα και από γυναίκα. Ένα χρέος οφείλεται από τα παιδιά στους γονείς. Πώς λοιπόν εσύ απαιτείς συζυγική πίστη από τη γυναίκα σου, ενώ ο ίδιος δεν την προσφέρεις; Πώς ζητάς εκείνο το οποίο δεν δίνεις; Πως βγάζεις διαφορετικούς νόμους για σώμα όμοιο και ισάξιο με το δικό σου;

Αν μάλιστα εξετάζεις τα χειρότερα, πρόσεξε το εξής: Αμάρτησε η Εύα; Το ίδιο έκανε και ο Αδάμ. Και τους δύο τους εξαπάτησε ο όφις. Δε βρέθηκε ο ένας πιο αδύναμος και ο άλλος πιο δυνατός. Αλλά εξετάζεις τα καλύτερα; Και τους δύο τους σώζει ο Χριστός με το πάθος του. Έγινε άνθρωπος για τον άνδρα; Το ίδιο έγινε και για τη γυναίκα. Πέθανε για χάρη του άνδρα; Σώζεται όμως και η γυναίκα με το θάνατό Του.

Λέγεται ότι ο Χριστός προέρχεται από το σπέρμα Δαβίδ. Νομίζεις ενδεχομένως ότι με αυτό τιμάται ο άντρας; Γεννιέται όμως από την Παρθένο και αυτό είναι υπέρ των γυναικών. «Θα γίνουν», μεν λοιπόν, λέγει, «οι δύο, μία σάρκα» (Γέν. 2, 24). Και αυτή η μία σάρκα ας έχει την ίδια τιμή.

Δεκαπέντε αιώνες πριν ακουστούν τα πρώτα αιτήματα για την ισότητα των δύο φύλων ο Άγιος Γρηγόριος ήταν σαφής. Και σήμερα που ακόμα και στη Δύση ξανασυζητάμε (αλήθεια γιατί;) τη θέση της γυναίκας, με αρκετούς να ονειρεύονται επιστροφή σε άλλες εποχές, ο Άγιος Γρηγόριος θέτει για εμάς τους Ορθοδόξους τουλάχιστον, τα σαφή όρια στα οποία κινούμαστε. 

"Οι κοινωνικές ανισότητες δεν είναι θέλημα Θεού. Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο ελεύθερο...Με την πτώση θρυμματίστηκε η αρχική ενότητα και ισοτιμία μεταξύ των ανθρώπων, οι θρασύτεροι με τη βοήθεια του πολιτικού νόμου, τον οποίο κατέστησαν όργανο καταδυναστεύσεως, επιβλήθηκαν στους ασθενέστερους και έτσι οι άνθρωποι χωρίστηκαν σε πλούσιους και φτωχούς, ελεύθερους και δούλους και σε πολλές άλλες κατηγορίες. Εμείς όμως, σαν χριστιανοί οφείλουμε να αποβλέπουμε και να τείνουμε στν αρχική ενότητα και όχι στην κατοπινή διαίρεση, στο νόμο του Θεού και όχι στο νόμο του ισχυρού". Δε χρειάζεται κανένας σχολιασμός εδώ. Μόνο ότι γι' αυτό οι χριστιανοί αποκαλούμαστε και δούλοι του Θεού, για να θυμόμαστε ότι μόνο ένας Κύριος υπάρχει και μπροστά Του είμαστε όλοι ίσοι. 

Και τέλος ας δούμε τι γράφει σε ένα από τα επιγράμματά του ο Άγιος για τον τρόπο που τιμούσαν -και ακόμη το κάνουμε- τους μάρτυρες οι χριστιανοί: "Ζητώ τη μαρτυρία σας, μάρτυρες πρωταθλητές· σε προσβολή μετέτρεψαν τις τιμές σας οι κοιλιόδουλοι. Δεν αναζητάτε τραπέζι ευωδιαστό και μάγειρες. Κι αυτοί για βραβείο σας προσφέρουν ρεψίματα αντί για την αρετή τους. " Έτσι σχολιάζει τα πανηγύρια και τα φαγοπότια που παρατίθενται δήθεν για την τιμή κάποιου αγίου ή κάποιας αγίας. 

Ας αρκεστούμε σε αυτά τα λίγα. Ας τα αναλογιστούμε. Ας τα έχουμε οδηγό για τη ζωή μας, τόσο τη κοινωνική όσο και τη λατρευτική. Δε θα υπάρχει καλύτερη τιμή για τον Άγιο Γρηγόριο...