Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2025

Βάρος

 


Παιδευόμαστε κυρίως εξαιτίας της ανοησίας και της υπερηφάνειας μας. Περνάμε το χρόνο μας ασχολούμενοι με ανθρώπους που μας πληγώνουν, μας στενοχωρούν ή μας εκνευρίζουν. Τους κάνουμε επίκεντρο της ζωής μας ασχολούμενοι είτε με τη γνώμη τους για εμάς είτε μπλέκοντας σε ατέρμονους καυγάδες και σε αλυσίδες παρεξηγήσεων και αντιδικιών. 

Αντί να ασχοληθούμε με τη δική μας εξέλιξη και προκοπή, ασχολούμαστε με ανοησίες. Ο δρόμος είναι διπλός. Είτε αγνοούμε είτε συγχωρούμε. "Μα πώς να αγνοήσω, πώς να συγχωρήσω;" ρωτά ο εύθικτος και υπερήφανος άνθρωπος. Μην αγνοείς και μη συγχωρείς λοιπόν. Να ξέρεις ότι έτσι, όμως, παραχωρείς τον έλεγχο της ζωής σου και θα κουβαλάς αυτούς τους ανθρώπους ακόμα κι αν πεθάνουν πριν από εσένα...

OM - Gethsemane

 


Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2025

Άγιος Σπυρίδων


 

Ο Άγιος Σπυρίδωνας, ο προστάτης της Κέρκυρας, καταγόταν από οικογένεια βοσκών και βοσκός παρέμεινε ακόμα και μετά την άνοδό του στον επισκοπικό θρόνο. Ο λαός και ο κλήρος τον εξέλεξαν επίσκοπο λόγω της απλότητας, της αγαθότητας και της αγάπης του. Τα θαύματα που επιτέλεσε ο Άγιος είτε όσο ζούσε είτε μετά την κοίμησή του, είναι πολλά και ενίσχυσαν και ενισχύουν τους πιστούς σε δύσκολες ώρες. 

Πολύ συχνά, αντιμετωπίζουμε ανθρώπους ταπεινών επαγγελμάτων - αγρότες, κτηνοτρόφους, οικοδόμους, καθαριστές κλπ- ως ανθρώπους κατώτερους, ανθρώπους χωρίς καλλιέργεια, χωρίς ενδιαφέροντα ή γνώσεις. Και αυτό δυστυχώς, είναι πολύ διαδεδομένη άποψη πλέον -ίσως και περισσότερο από κάθε άλλο χώρο- και στην Εκκλησία, ανάμεσα σε όλους εμάς δηλαδή. 

Αλήθεια; Κρίνουμε τον άνθρωπο, τον κάθε άνθρωπο, από το επάγγελμά του; Από τον μισθό του δηλαδή; Από τα πτυχία του; Τόσο έχει ξεπέσει η χριστιανική πνευματικότητα που ξέχασε τα βασικά; Μήπως ο Χριστός έκανε κανένα σπουδαίο επάγγελμα και δεν το ξέρω; Ξυλουργός ήταν. Οι πρώτοι μαθητές Του ήταν ψαράδες. Ο Άγιος Σπυρίδωνας, όπως είδαμε, βοσκός. Από πού κι ως πού τολμάμε εμείς σήμερα να κρίνουμε κάποιον από το επάγγελμά του; 

Ξεχνάμε τελείως την επιστολή του Ιακώβου του Αδελφοθέου που μας προειδοποιεί για τέτοιες αντιλήψεις, εντελώς αντίθετες στη διδασκαλία του Χριστού; Αλλά αλήθεια, τιμούμε περισσότερο τον γιατρό από τον οδοκαθαριστή; Ας σταματήσει ο οδοκαθαριστής να μαζεύει τα σκουπίδια από τους δρόμους για μερικούς μήνες και τότε θα δούμε αν  ο γιατρός θα προλαβαίνει να θεραπεύει τις ασθένειες που θα παρουσιαστούν. Τι αξία έχουν τα σχέδια του αρχιτέκτονα χωρίς οικοδόμο να τα μετατρέψει σε κτίρια;

Και τελικά -και τούτο είναι το σημαντικότερο- ποια σημασία έχουν όλα αυτά στην πίστη, στην πνευματικότητα, στην προσευχή; Θυμάμαι γιαγιάδες και παππούδες που δεν τελείωσαν ούτε τη τρίτη τάξη του δημοτικού να προσεύχονται με θέρμη μεγαλύτερη από τον πιο άξιο μητροπολίτη και να ζουν τόσο πνευματικά που θα έκαναν τους περισσότερους μοναχούς στο Άγιο όρος να κοκκινίζουν από τη ντροπή τους. 

Ας εκμεταλλευτούμε τη σημερινή γιορτή (ένα κακό συνήθειο που έχουμε είναι και αυτό, να αφήνουμε τις γιορτές να περνάνε σαν φολκλορικά δρώμενα και να χάνουμε το νόημα) και ας δώσουμε περισσότερη σημασία σε αυτά που πραγματικά έχουν ουσία. Ας μην είμαστε εμείς, οι χριστιανοί, οι πρώτοι που θαμπωνόμαστε από ψεύτικα φώτα. Το πραγματικό φως που εξέπεμψε ο Άγιος Σπυρίδωνας με τον βίο του,  μπορεί να μας δείξει τον δρόμο.

Mogwai - May Nothing But Happiness Come Through Your Door

 


Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2025

Το αγροτικό

 


Το ουσιώδες στις αγροτικές κινητοποιήσεις, για εμάς που δεν ασχολούμαστε επαγγελματικά με τον πρωτογενή τομέα, δεν είναι τα χρήματα που ζητούν, τα οποία είναι χρήματα που τους τα χρωστάνε, είναι χρήματα που έχουν συγκεντρωθεί από φόρους και χρήματα που η ΕΕ διαθέτει. Το πιο σημαντικό είναι η αντιμετώπιση του πρωτογενούς τομέα από την ΕΕ. 

Η επόμενη ΚΑΠ θα είναι πολύ χειρότερη και θα επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις στους Ευρωπαίους αγρότες και κτηνοτρόφους. Οι ανόητοι γραφειοκράτες-τεχνοκράτες θεωρούν πως είναι πολύ σοφή κίνηση να αναπτύξουν πολεμική βιομηχανία για έναν πόλεμο που δεν θα έρθει ποτέ, μειώνοντας ταυτόχρονα τη βοήθεια στον πρωτογενή τομέα, την ύπαρξη του οποίου έχουν κάνει πολύ δύσκολη με όλα αυτά τα οικολογικά και ποιοτικά κριτήρια και βάρη που έχουν προσθέσει στην ευρωπαϊκή παραγωγή, τα οποία όμως δεν απαιτούν από τα εισαγόμενα από Ασία και Λατινική Αμερική προϊόντα. 

Τα παραπάνω δείχνουν πως απειλή πολέμου δεν υπάρχει, αφού πόλεμο χωρίς αυτάρκεια δεν μπορείς να κάνει, και πως πρόκειται για ένα κόλπο ώστε να δοθούν χρήματα αντί για κοινωνικούς σκοπούς στους βιομηχάνους που έχουν χάσει το τραίνο απέναντι σε Ασιάτες και Αμερικάνους.

Ο αγώνας των αγροτών, για να επιστρέψω στα δικά μας, δεν είναι ένας αγώνας για τα επιδόματα. Ναι, αυτά είναι αδιάφορα για όσους δεν είμαστε αγρότες. Ναι, αν θέλετε θα τα πάρουν και θα τα φάνε στα μπουζούκια(δεν θα τα φάνε αλλά το χρησιμοποιώ για να μη μπλέξω σε τέτοιες άσκοπες και ζηλόφθονες κουβέντες). Ο αγώνας αυτός είναι αγώνας για τη γη, την αυτάρκεια, την ανεξαρτησία των κοινωνιών. 

Είναι κομμάτι του αγώνα εναντίον της εξάρτησης και του ελέγχου της ζωής μας από ανώνυμες, πολυεθνικές εταιρείες, από τράπεζες και λοιπούς άρπαγες που καλύπτονται κάτω από τον μανδύα της ελεύθερης αγοράς...


Θεατής;

 


Ας ρωτήσουμε τον εαυτό μας σε ποιο βαθμό ο Χριστός είναι η ζωή μας. Ας αναρωτηθούμε: ¨Τι είναι ο θάνατος για μένα, τόσο ο δικός μου όσο και εκείνων που αγαπώ; Τι είναι για μένα ο θάνατος των εχθρών μου; Βλέποντας στη νεκρική κλίνη το πιο αγαπημένο μου πρόσωπο, μπορώ να πω "Ευλογητός ο Θεός"; Ή μήπως η φράση αυτή αποτελεί απλώς την εναρκτήρια πρόταση των εκκλησιαστικών Ακολουθιών και δεν έχει κανένα άλλο νόημα; Δοξάζω τον Κύριο εκείνη τη στιγμή; Και στις ιερές Ακολουθίες μετέχω πραγματικά ή είμαι απλός θεατής; Μήπως με συναρπάζει απλώς η ομορφιά τους και στέκομαι μακριά από όλα όσα το Ευαγγέλιο σημαίνει;

Anthony Bloom, Μητροπολίτης Σουρόζ - Του Χριστού ή του κόσμου τούτου; εκδ. πορφύρα

Intronaut - Valley of Smoke

 


Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2025

Η Έρημος στο σπίτι




Η Έρημος ως πνευματική κατάσταση μπορεί να έρθει στη ζωή μας με τις εξής μορφές: η καλή έρημος στο σπίτι: Η συγχώρεση, η αγάπη, η ολιγάρκεια, ο σεβασμός. Αυτά είναι τα στοιχεία που ζητούσαν οι πατέρες και οι μητέρες της Ερήμου. Ακόμα και η ελαφρότητα με την οποία αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας ώστε τα σημαντικά(όχι μόνο τον Θεό) να τα αντιμετωπίσουμε με την πρέπουσα σοβαρότητα. 

Αλλά και διαφορετικά. Τα πέντε λεπτά ησυχίας που θα βρούμε πριν τον ύπνο ίσως ή κάποια άλλη ώρα της ημέρας να συγκεντρώσουμε τις σκέψεις, να κάνουμε έναν γρήγορο απολογισμό της ημέρας, να προσευχηθούμε αν θέλουμε ή απλά να μη κάνουμε τίποτα. 

Τέλος, υπάρχει και η κακή έρημος η οποία μπορεί να εισέλθει στο οικογενειακό περιβάλλον: Αυτή που ήταν πριν οι ασκητές και οι ασκήτριες εγκατασταθούν σε εκείνη την έρημο της Αιγύπτου. Η μοναξιά ακόμα και εντός της οικογένειας, η έλλειψη επικοινωνίας, η αποξένωση από τους πιο κοντινούς μας ανθρώπους. Ακόμα κι αν μιλάμε συνεχώς μεταξύ μας επιφανειακά.

Godspeed You Black Emperor - Sleep

 


Τρίτη 9 Δεκεμβρίου 2025

Κοινωνικά

 


 Οι δημοσιογράφοι–απολογητές της σημερινής κυβέρνησης σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, σε ιστοσελίδες και εφημερίδες, με κάνουν να αναζητώ ξανά εξειδικευμένα βιβλία ιστορίας. Θέλω να βεβαιωθώ πώς ονομαζόταν τελικά το αρχαιότερο επάγγελμα.

Ο χαρακτηρισμός των αγροτών που διαμαρτύρονται ως “εγκληματική οργάνωση”, σε αντίθεση με τη στοργή που δείχνουν τα μέλη του κυβερνώντος κόμματος στους μάρτυρες της εξεταστικής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αποτελεί οδοδείκτη προς την παραφροσύνη.

Οι εναπομείναντες υποστηρικτές αυτής της κυβέρνησης, που δεν μετέχουν σε κερδισμένα λαχεία, υποκλοπές και καρτέλ ή δεν έχουν πολύ υψηλό εισόδημα, κατατάσσονται πλέον σε δύο κατηγορίες: συνεργάτες/συνένοχοι ή χρήσιμοι ηλίθιοι.

Η απουσία της πλειονότητας των επαρχιακών Μητροπολιτών και κληρικών από τον μέχρι τώρα αγώνα των αγροτών αποτελεί αυτοκτονία. Η σύνδεση μεταξύ κλήρου και αγροτών είναι σχεδόν συμβιωτική.

Αναγνώριση

 


Αναγνώρισε και αγκάλιασε τον θυμό σου όταν ξεσπά.  Φρόντισέ τον με στοργή, αντί να τον καταπιέζεις.


Thich Nhat Hanh - Δαμάζοντας τον τίγρη μέσα μας - εκδ. Πατάκη

In the Clouds - Forever Will Be Full of Yesterdays

 


Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2025

Το φαγητό της μαμάς

 


Όταν ένας άντρας παντρεμένος αφού δοκιμάσει το φαγητό της γυναίκας του πει, τη γνωστή σε όλους μας φράση "δεν είναι σαν της μάνας μου", έχει σοβαρό πρόβλημα. Όχι επειδή ρισκάρει να του ρίξει καθαρτικό η γυναίκα του στο επόμενο πιάτο που θα του σερβίρει αλλά επειδή έχει μείνει ανώριμος και μάλλον βλάκας. 

Η νοσταλγία για το φαγητό της μαμάς για κάποιον άντρα που έχει ξεκινήσει ή έχει φτιάξει κιόλας την οικογένειά του, δε δείχνει μόνον ότι δεν έχει απογαλακτιστεί, γεγονός στο οποίο έχει συμβάλλει και η μητέρα του, αλλά επιπλέον δεν έχει ωριμάσει ούτε και έχει καταφέρει να συγκροτήσει την προσωπικότητά του. 

Τέτοιου είδους άνθρωποι σώζονται μόνο αν έχουν την τύχη να έχουν μια γυναίκα με ισχυρή προσωπικότητα δίπλα τους(η οποία για κάποιο απροσδιόριστο λόγο ανέχεται μια τέτοια περίπτωση) ειδάλλως οι ίδιοι, στην πρώτη δυσκολία καταρρέουν και φέρνουν τη διάλυση και σε όλη την οικογένεια

Όλα αυτά από μία φράση θα μου πείτε; Ναι, γιατί αυτή η φράση δεν έχει να κάνει με μια γαστριμαργική ετυμηγορία μόνο. Μάλλον καθόλου δεν έχει να κάνει με κάτι τέτοιο. Έχει να κάνει με την νοσταλγία για το παλιό σπιτικό, για το ντάντεμα και την καλοπέραση. Κυρίως, για την αποφυγή των ευθυνών και των εγνοιών, κάτι για το οποίο φαίνεται πως η πλειονότητα των αγορομανάδων στην Ελλάδα εκπαιδεύουν πολύ εντατικά τα παιδιά τους. 

Αλλά δε μπορούμε να ρίξουμε όλο το φταίξιμο σε αυτές. Ο κάθε άνθρωπος, όταν ενηλικιώνεται παίρνει και τις αποφάσεις του. Και είτε γίνεται ένας κανονικός άνθρωπος, με τα καλά και τα στραβά του, είτε μένει ένας κακομαθημένος μπέμπης μέχρι τα βαθιά του γεράματα, προκαλώντας πρόβλημα στους γύρω του. 

Πέραν όλων αυτών, ε, η εικόνα ενός μαντράχαλου άνω των τριάντα να αναστενάζει για το φαγητό της μαμάς είναι όπως και να το κάνουμε μία εικόνα που στερείται σοβαρότητας και αγγίζει τα όρια του γκροτέσκου -όσο κι αν πολλές φορές το γκροτέσκο στη χώρα μας ονομάζεται "παράδοση".

Από όλα τα παραπάνω εξαιρούνται αυτοί των οποίων οι μανάδες είναι πραγματικά φοβερές μαγείρισσες!

Υγ. Κάτι αντίστοιχο ισχύει(σε μικρότερο βαθμό θαρρώ) και για τις γυναίκες που έχουν την τάση να συγκρίνουν τον σύζυγο με τον πατέρα τους. Η φράση "ο μπαμπάς μου εμένα..." είναι το γυναικείο ανάλογο. Αλλά αυτά ας τα γράψει κάποια γυναίκα καλύτερα...

If These Trees Could Talk - From Roots to Needles

 


Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2025

Άγιος Αμβρόσιος Μεδιολάνων - Θεραπεία της συγκύπτουσας

 


Διαβάζουμε στη σημερινή περικοπή, πως ο Χριστός αφού θεράπευσε μία γυναίκα η οποία λόγω επίδρασης μοχθηρού πνεύματος ήταν αναγκασμένη να περπατά σκυφτή για δεκαοκτώ χρόνια, άκουσε τον αρχισυνάγωγο να Τον κατηγορεί επειδή θεράπευσε τη γυναίκα ημέρα Σάββατο. Ο Ιησούς τότε απάντησε αυστηρά, αποκαλώντας τον αρχισυνάγωγο υποκριτή, αφού και αυτός, όπως όλοι, το Σάββατο πήγαινε τα ζώα του να πιουν νερό χωρίς να το θεωρεί αυτό κατάλυση της αργίας. Θυμήθηκε την αργία όμως στη περίπτωση της θεραπείας μιας γυναίκας που ταλαιπωρούταν δεκαοκτώ χρόνια...

Ο Χριστός με δύο αμαρτίες ήταν αυστηρός. Με τον εγωισμό, την αποκλειστική ενασχόληση με τον εαυτό, και με την υποκρισία. Είναι πολλά τα παραδείγματα που κατακεραυνώνει την υποκρισία των Φαρισαίων κατά τη διδασκαλία του. 

Και ένας άγιος επίσκοπος, του οποίου την μνήμη τιμούμε σήμερα, ο Άγιος Αμβρόσιος, επίσκοπος Μεδιολάνων, σίγουρα δεν υπήρξε υποκριτής διδάσκοντας άλλα στον λαό και πράττοντας άλλα μπροστά στους αξιωματούχους. Γνωστός και σεβαστός για την ποιμαντική του και φιλανθρωπική δραστηριότητα αλλά και για τη διδασκαλία του, ο Άγιος Αμβρόσιος απαγόρευσε στον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο να εισέλθει στον ναό μετά τη σφαγή στον ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης που διέταξε ο τελευταίος ως τιμωρία για την εξέγερση και τον φόνο ενός αξιωματικού του. 

Όταν ο Αμβρόσιος έμαθε για τη σφαγή, έστειλε επιστολή στον αυτοκράτορα όπου του διεμήνυε πως δε θα του επέτρεπε να κοινωνήσει μέχρι να μετανοήσει. Ο Θεοδόσιος αγνοώντας την επιστολή, έπειτα από λίγες μέρες πήγε στον ναό και εκεί βρήκε τον Άγιο Αμβρόσιο να του απαγορεύει την είσοδο και λέγοντάς του πως όπως μιμήθηκε τον Δαυίδ στην αμαρτία, έπρεπε να τον μιμηθεί και στη μετάνοια.

Πράγματι ο Θεοδόσιος έκανε οκτάμηνη μετάνοια κατά την οποία δε φορούσε κανένα βασιλικό ρούχο ή κόσμημα, μέχρι που του επέτρεψε ο Άγιος Αμβρόσιος να κοινωνήσει τα Χριστούγεννα αφού πρώτα εξέδωσε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο οι θανατικές ποινές θα εκτελούνταν μετά από ένα μήνα και αφού είχε γίνει ψύχραιμη επανεξέταση της υπόθεσης. 

Ο Άγιος Αμβρόσιος λοιπόν, όπως ποίμαινε τον λαό, έτσι ποίμαινε και τους αξιωματούχους, έτσι ποίμαινε και τον ίδιο τον Αυτοκράτορα. Δεν είχε πέσει θύμα της συνηθισμένης υποκρισίας και των ημερών του και των ημερών μας, ώστε αλλιώς να φέρεται σε έναν φτωχό πολίτη και αλλιώς στον Αυτοκράτορα. Γιατί δεν υπάρχει μεγαλύτερη υποκρισία από την χρήση διπλής γλώσσας από έναν ιερέα. Άλλης όταν μιλά στον λαό και άλλης όταν μιλά στους άρχοντες. 

Και σήμερα συνέπεσε η γιορτή του Αγίου Αμβρόσιου, με την ευαγγελική περικοπή της θεραπείας της συγκύπτουσας γυναίκας. Τιμούμε τον Άγιο που αντιστάθηκε στον πειρασμό της υποκρισίας διαβάζοντας την περικοπή στην οποία ο Χριστός κατακεραυνώνει αυτή την αμαρτία. 

Ας γίνουμε λοιπόν, κι εμείς κατά το μέτρο σαν τον Άγιο Αμβρόσιο. Ας αντισταθούμε στην υποκρισία και τη διπροσωπία. Όχι μόνο στις καθημερινές διαπροσωπικές μας σχέσεις αλλά κυρίως όταν συναντάμε στο δρόμο μας τους λεγόμενους ισχυρούς, όσους έχουν κάποια θέση εξουσίας και ισχύος. 

Low -Lullaby

 


Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2025

Αγίου Νικολάου

 


Σίγουρα ένας από του πιο αγαπητούς Αγίους της Εκκλησίας μας είναι ο Άγιος Νικόλαος. Και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού ο Άγιος Νικόλαος όσο ήταν επίσκοπος Μύρων είχε εργαστεί με μεγάλο ζήλο για να να ανεγείρει νοσοκομεία, πτωχοκομεία, ορφανοτροφεία και άλλα ιδρύματα που απάλυναν τον πόνο και τις δυσκολίες των φτωχών ανθρώπων της επαρχίας του. 

Ομοίως, ο Άγιος Νικόλαος δεν άφηνε καμία αδικία να περάσει απαρατήρητη ακόμα και αν αυτό τον έφερνε σε αντιπαράθεση με τις αρχές της Αυτοκρατορίας. 

Αλλά και πριν γίνει επίσκοπος, την εποχή των τελευταίων πια διωγμών των χριστιανών, δε δίστασε να χρησιμοποιήσει τον πλούτο που είχε κληρονομήσει από τους ευσεβείς γονείς του για να βοηθήσει τους φτωχούς και τους άπορους της περιοχής του. 

Όλα αυτά σε συνδυασμό με την αδιάκοπη προσευχή και με την τήρηση των νηστειών. 

Γιατί, βλέπετε, αυτά τα τελευταία δεν είναι ανεξάρτητα από τα πρώτα. Ο Χριστιανός που προσεύχεται και νηστεύει, δε σημαίνει πως είναι ένας άνθρωπος αναχωρητής, που αποκόπτεται από τον κόσμο και τα προβλήματά του. Ίσα ίσα. Η νηστεία και η προσευχή είναι αυτές που τον κάνουν αν δει τον κόσμο με μια διαφορετική οπτική, να αφήσει το ατομικό του στενό συμφέρον και να βοηθήσει τον τους ανθρώπους όπως μπορεί και όπως οι δυνάμεις του του επιτρέπουν. 

Γιατί η προσευχή και η νηστεία μας βοηθούν να καταλάβουμε καλύτερα τι πραγματικά έχει ουσία στη ζωή. Θα μπορούσα να πω, πως ενώ πολλοί πιστεύουμε -και ορθώς- ότι η νηστεία και η προσευχή μας φέρνουν κοντά στον Θεό, στην πραγματικότητα μας φέρνουν ακόμα πιο κοντά στους συνανθρώπους μας. 

Και ο Άγιος Νικόλαος ήταν κοντά και στον Θεό και στους ανθρώπους. Αυτό μαρτυρούν τα όσα θαυμαστά επιτέλεσε και όσο ζούσε και μετά τη κοίμησή του αλλά και η επίγεια δράση του. Γιατί ούτε και αυτά χωρίζονται. Η εδώ ζωή δεν διαχωρίζεται με τη μετά θάνατον αφού η δεύτερη αποτελεί συνέχεια της πρώτης. Ότι ετοιμάζουμε εδώ, αυτό γευόμαστε και έπειτα. 

Το παράδειγμα του Αγίου Νικολάου, ένα παράδειγμα μυστικής, πνευματικής ζωής αλλά και ζωής με έντονες κοινωνικές ευαισθησίες είναι ένα από τα πολλά παρόμοια που προβάλλει συχνά η Εκκλησία μας. Ας μη το αφήσουμε να περάσει ανεκμετάλλευτο, κλίνοντας είτε στη μία είτε στην άλλη πλευρά περισσότερο. 

Balmorhea - The Winter

 


Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2025

Καταιγίδες

 


Ακόμα και μέσα στα σύγχρονα σπίτια μας, στους γερούς τοίχους και στις ανέσεις μας, μια καταιγίδα πάντα μαγεύει και πάντα ξυπνά αισθήματα ανησυχίας. 

Γι' αυτό λατρεύω τις καταιγίδες, τους κεραυνούς, τα μπουμπουνητά. Επειδή ξυπνά τα πρωτόγονα ένστικτα του ανθρώπου. Είναι σαν να βρίσκομαι σε έναν περίεργο "διάλογο" με εκείνους τους πρώτους ανθρώπου που ζούσαν ακόμα σε σπηλιές. Που το σκοτάδι τους τρόμαζε όπως και τα καιρικά φαινόμενα. Αισθάνομαι πως έρχομαι κάπως κοντά σε εκείνους τους νομάδες, τους τροφοσυλλέκτες, τους κυνηγούς. Πριν ακόμα η ανάγκη της εγκατάστασης σε ένα μόνιμο μέρος τους εγκλωβίσει. Όταν ακόμα ήταν αμόλυντοι από τις επερχόμενες επιδημίες που ονομάσαμε πολιτισμό. 

Αχ, πώς μου αρέσουν οι καταιγίδες!

Krobak - It's Snowing Like It's the End of the World

 


Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025

Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός, Αγία Βαρβάρα, Άγιος Σεραφείμ Φαναρίου

 






Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο μεγαλύτερος υμνογράφος της Εκκλησίας, είναι ένας από τους αγίους που τιμά σήμερα η Εκκλησία μας, μαζί με την Αγία Μεγαλομάρτυρα Βαρβάρα, η οποία μαρτύρησε από τα χέρια του ειδωλολάτρη πατέρα της και τον Νέο Ιερομάρτυρα Σεραφείμ Φαναριοφαρσάλων, ο οποίος μαρτύρησε στα χέρια των Τούρκων κατηγορούμενος άδικα ως συνεργάτης στην εξέγερση του Διονυσίου του Φιλοσόφου. 

Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός έγραψε πολλά δογματικά έργα -πέρα από το υμνογραφικό και ποιητικό του έργο- πολλά αντιρρητικά, ηθικά, ερμηνευτικά, απολογητικά και αγιολογικά  έργα αλλά και ομιλίες και ένα διήγημα, τον "Βίο Βαρλαάμ και Ιωασάφ" το οποίο είναι η εκχριστιανισμένη εκδοχή της ζωής του Βούδα. Ήταν ένα ποιητής και γι' αυτό και το έργο του αποδείχτηκε τόσο σπουδαίο. Θυμόμαστε τη ρήση του οσίου Πορφυρίου ότι ο Χριστιανός πρέπει να είναι ποιητής. όχι με την έννοια του λογοτέχνη αλλά με την έννοια της τρυφερής ματιάς, που μπορεί και βλέπει αυτά που οι άλλοι αγνοούν. 

Ο Άγιος Σεραφείμ δε συμμετείχε στην εξέγερση του Διονυσίου του Φιλοσόφου ή Σκυλοσόφου, όχι επειδή ήταν με το μέρος των Τούρκων αλλά επειδή η δική του οπτική αντίστασης στον κατακτητή ήταν διαφορετική. Δεν πίστευε στα όπλα αλλά στη καλλιέργεια της ψυχής μέσω της πίστης. Η προσευχή ήταν το μπαρούτι που κρατούσε τους σκλαβωμένους Έλληνες ασφαλής από τον κίνδυνο του εκτουρκισμού τους. Αυτό το όπλο θέλησαν να του στερήσουν οι Τούρκοι ζητώντας του να αλλαξοπιστήσει και επειδή αυτός αρνήθηκε τον εκτέλεσαν μετά από φρικτά βασανιστήρια. 

Τα οποία φρικτά βασανιστήρια για την Αγία Βαρβάρα δεν ήρθαν από το χέρι κάποιου βάρβαρου κατακτητή αλλά από τον ίδιο τον πατέρα της. Σε μια εποχή που οι γυναίκες πάνω κάτω θεωρούνταν κτήμα του άντρα, η Αγία Βαρβάρα αψήφησε τις εντολές του πατέρα της να επιστρέψει στην ειδωλολατρία και αυτός την κυνήγησε την συνέλαβε την παρέδωσε στον τοπικό άρχοντα και αφού την διαπόμπευσε περιφέροντάς τη γυμνή στους δρόμους της πόλεως, της έσφαξε ο ίδιος. Η μοίρα όμως του επεφύλασσε ένα τρομερό παιχνίδι. Αμέσως μετά χτυπήθηκε από κεραυνό και έπεσε νεκρός. 

Ποίηση, εσωτερική αντίσταση και αδιαφορία για τις κοινωνικές συμβάσεις. Αυτές οι τρεις αρετές συνθέτουν μια εικόνα της πνευματικής ζωής ενός χριστιανού. Μιας ζωής που δεν αφορά μια παθητική προσμονή μιας μέλλουσας ζωής αλλά την προσπάθεια αυτή η ζωή να αποκαλυφθεί εδώ και τώρα. Γιατί εδώ και τώρα, σε αυτή τη ζωή κερδίζουμε και τη μέλλουσα. 

Αυτά είναι τα μηνύματα τις σημερινής τριπλής γιορτής. Όποιος έχει αυτά ας τα ακούσει. 

Mono - Pure As Snow

 


Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2025

Ένα κείμενο απαισιόδοξου ρομαντισμού

 


Είναι πολύ φυσιολογική η κατάληξη της Δύσης σήμερα. Είναι πολύ φυσιολογικά όλα όσα βλέπουμε και τα χειρότερα που θα έλθουν. Όλος ο δυτικός πολιτισμός, τουλάχιστον από τη βιομηχανική επανάσταση κι έπειτα είναι ένας πολιτισμός υποδούλωσης. 

Ο δυτικός άνθρωπος υποδουλώθηκε στις μηχανές και στον καπιταλισμό. Υποδουλώθηκε, σε αυτά που μέχρι τότε ήταν εργαλεία του. Και αφού πήρε αυτή την απόφαση, να ακολουθήσει αυτή την πορεία, ήταν δεδομένη η κατάληξή του. 

Η πρόοδος που ήρθε, η δύναμη που απέκτησαν οι χώρες αυτές, μέθυσαν και τύφλωσαν τους λαούς τους - οι οποίοι έτσι κι αλλιώς δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση οι λαοί να βλέπουν τριακόσια χρόνια μπροστά- οπότε δεν μπόρεσαν παρά τα ορατά σημεία που υπήρχαν να διακρίνουν το θνησιγενές της πορείας αυτής. 

Υπήρξε βέβαια ένα κίνημα αντίστασης - ο ρομαντισμός- αλλά δεν άντεξε, δεν θα μπορούσε να αντέξει για πολλούς και διάφορους λόγους. 

Η υποδούλωση όμως στο κεφάλαιο και στη τεχνολογία επιβλήθηκε και σήμερα φτάσαμε στα ιδεολογικά αδιέξοδα, στις θεωρίες δικαιωματισμών, στην συνεχή καταστροφή του περιβάλλοντος και  στην επιλογή του πολέμου ως λύση για την οικονομική κρίση και τη γενικότερη ένδεια ανάμεσα σε άλλα. 

 Τι ξημερώνει; Κανείς δε ξέρει. Η λογική θα έλεγε ότι η Ανατολή θα πάρει μια κάποια ρεβάνς. Όμως εδώ δε μιλάμε για πολιτισμούς και αυτοκρατορίες όπως παλαιότερα. Μιλάμε για απρόσωπες και απάνθρωπες αγορές οι οποίες (θέλουν να) ρυθμίζουν τις ζωές των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο και δεν ξέρω κατά πόσο θα άφηναν μια τέτοια αλλαγή κέντρου βάρους να γίνει. όχι απλά αναίμακτα αλλά και χωρίς να προκληθεί μια παγκόσμια καταστροφή στη προσπάθεια ανατροπής μιας τέτοιας εξέλιξης. 

Explosions in the Sky - Your Hand in Mine

 


Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2025

Άγιος Φιλάρετος ο Ελεήμων

     


Ο Άγιος Φιλάρετος ήταν ένας πολύ πλούσιος άνθρωπος. Γεωργός και κτηνοτρόφος στο επάγγελμα με πολλά κτήματα και μελίσσια. 

Αντίθετα με αυτά που βλέπουμε σήμερα, ο άγιος δεν ζήτησε σαν τον άφρονα πλούσιο να αυξήσει κι άλλο την παραγωγή και τα αγαθά του ώστε να μην έχει αποθήκη να τα χωρέσει. Αντίθετα ο Φιλάρετος ήξερε την πραγματική αξία του πλούτου. Ήξερε ότι ο πλούτος έχει αξία όταν μοιράζεται. Και μοίραζε αυτόν τον πλούτο σε όποιον είχε ανάγκη. Σε φτωχούς αγρότες και κτηνοτρόφους, σε χήρες, σε ορφανά σε ζητιάνους. Και όσο έδινε, τόσο αυξανόταν η παραγωγή του. Αν και είχε οικογένεια, ένα γιο και δυο κόρες, δεν σκέφτηκε ποτέ να μη δώσει στους φτωχούς με το πρόσχημα της οικογένειάς του. Ένα πρόσχημα που σήμερα πολλοί χρησιμοποιούν για να κάνουν τα στραβά μάτια, για να μη μπλέξουν...

Κι όταν ήρθαν οι άσχημες εποχές, όταν οι σοδειές καταστρέφονταν, όταν τα έσοδα ήταν μηδενικά, όταν τα κοπάδια εξαφανίστηκαν σχεδόν και παρά τη γκρίνια της συζύγου και των παιδιών του, δε σταμάτησε να δίνει. Αν και φτωχός πια, έδινε από το υστέρημά του σε όσους είχαν ανάγκη. Μέχρι και τις τελευταίες του κηρύθρες έδωσε. Και δεν γκρίνιαξε ποτέ στον Θεό...

Και τελικά ο γιος της βασίλισσας Ειρήνης παντρεύτηκε την εγγονή του Αγίου και τα πλούτη επέστρεψαν, η παραγωγή αποκαταστάθηκε, η γκρίνια και η στενοχώρια χάθηκαν. Το μόνο που παρέμεινε, ήταν το μοίρασμα του πλούτου. Ό Άγιος Φιλάρετος συνέχισε να μοιράζεται τα αγαθά του, όπως έκανε πάντα. Πριν πεθάνει κάλεσε τους συγγενείς του και είπε τα εξής: «Παιδιά μου, μη ξεχνάτε ποτέ τη φιλοξενία, μη επιθυμείτε τα ξένα πράγματα, μη λείπετε ποτέ από τις ακολουθίες και λειτουργίες της Εκκλησίας, και γενικά όπως έζησα εγώ έτσι να ζείτε και εσείς». Και αυτά αφού είπε, ξεψύχησε με τη φράση: «γενηθήτω τὸ θέλημά σου».

Ο Άγιος Φιλάρετος είναι ένα παράδειγμα που θα έπρεπε να το προβάλλει πιο έντονα η Εκκλησία σήμερα, που η αγροτική παραγωγή απειλείται και οι τίμιοι κτηνοτρόφοι και αγρότες πλήττονται με την ανοχή ή την αδιαφορία ή και τη συμμετοχή των ισχυρών της κοινωνίας μας. Είτε αυτοί είναι κυβερνώντες είτε επιχειρηματικά συμφέροντα είτε διεφθαρμένοι μεγαλοαγρότες με περίεργες διασυνδέσεις. Σήμερα η ζωή και το παράδειγμα του Αγίου Φιλάρετου, προστάτη της μελισσοκομίας είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Και είμαι σίγουρος πως αν προσέξει κάποιος, σε κάποιο μπλόκο, σε κάποια διαμαρτυρία, σε κάποιο σπίτι αγροτών, θα μπορέσει να διακρίνει την παρουσία, ανεπαίσθητη ίσως ενός γέροντα που ξέρει τι σημαίνει αγροτική δουλειά, ξέρει τι σημαίνει η σοδειά σου να μη φτάνει για να ζήσεις, τι σημαίνει να χάνεις τη δυνατότητα να βιοποριστείς. Και θα τον δει να συμπάσχει και να τους ενθαρρύνει μυστικά.

Αυτός είναι ο Άγιος Φιλάρετος.


A Winged Victory for the Sullen - Steep Hills of Vicodin Tears

 


Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2025

Ανδρέα του Πρωτοκλήτου

 



Είναι πολύ όμορφη η σημερινή ευαγγελική περικοπή! Θα εστιάσουμε στο ξεκίνημά της. Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής δείχνει στους δύο μαθητές του, τον Ιωάννη τον Θεολόγο που γράφει το ευαγγελικό κείμενο και τον Άγιο Ανδρέα, τον οποίο τιμούμε σήμερα, τον Ιησού. Και τους λέει "Να, ο αμνός του Θεού". Και οι δύο, ακούγοντας τον Ιωάννη τον Βαπτιστή πηγαίνουν κοντά στον Ιησού και τον ρωτάνε: "Δάσκαλε πού μένεις;". Και αυτός του απαντά "ελάτε να δείτε".

Σε τούτες τις λίγες γραμμές συναντάμε πράγματα που μάλλον έχουμε ξεχάσει στην Εκκλησία πια. Και οι κληρικοί και οι λαϊκοί. 

Πρώτον, εμείς οι κληρικοί, πολλές φορές ξεχνάμε αυτό που ο Ιωάννης ο Βαπτιστής μας θυμίζει. Ότι εμείς είμαστε αυτοί που θα δείξουμε σε αυτούς που ενδιαφέρονται, τον Χριστό. Δυστυχώς πολλές φορές συμβαίνουν δύο πολύ άσχημα πράγματα. Το πρώτο είναι ότι με τη συμπεριφορά μας αντί να δείξουμε τον δρόμο προς τον Χριστό, δείχνουμε τον δρόμο όσο πιο μακριά γίνεται από Εκείνον. Το δεύτερο είναι ότι η μανία μας για φήμη, για επίγεια δόξα, για εξουσία -να το πω πιο απλά, για συγκέντρωση και επίδειξη πνευματικοπαιδιών- μας οδηγεί να μπαίνουμε εμείς μπροστά στην εικόνα του Χριστού και να μην Τον αφήνουμε καν να φανεί. 

Το δεύτερο που ξεχνάμε είναι αυτή τη πρόσκληση του Ιησού. Ελάτε να δείτε. Μια πρόσκληση που εμπεριέχει ελευθερία επιλογής, σε όποιον θέλει, αν θέλει. Δυστυχώς ή ευτυχώς, η Εκκλησία, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά η χώρα μας μας ενδιαφέρει, έγινε θεσμός. Κρατικός και εθνικός θεσμός. Κάτι που κρατά από τη Βυζαντινή ακόμα περίοδο.  Και έτσι χάθηκε ουσιαστικά αυτή η ελευθερία στη πρόσκληση. Χάθηκε ο ενθουσιασμός της αναζήτησης, η έκπληξη της ανακάλυψης, η πληρότητα της ένωσης με τον Χριστό. 

Φυσικά το Άγιο Πνεύμα πάντα έβρισκε τρόπους να προχωρά το έργο του Θεού. Και έτσι είχαμε και έχουμε αγίες και αγίους να μας δείχνουν πως να είμαστε παιδιά. Γιατί παιδικότητα δεν είχαν και οι δύο μαθητές του Ιωάννη του Βαπτιστή που ακολούθησαν τον Ιησού με την υπόδειξή του; Παιδικότητα δεν δείχνει ο ενθουσιασμός του Ανδρέα του Πρωτοκλήτου που φωνάζει με ενθουσιασμό στον αδερφό του Πέτρο πως βρήκανε τον Μεσσία; 

Και αυτή η παιδικότητα, διαφυλάσσεται ακόμα και από πιστούς και από κληρικούς της Εκκλησίας μας. Παρά την παρακμή που μας χτυπά κι εμάς όπως όλη τη κοινωνία, παρά τις συμβάσεις και τον ηθικισμό που έχουμε κάνει κομμάτι της ταυτότητάς μας δυστυχώς, παρά τον εναγκαλισμό μας με εξουσίες και την απόσταση που πολλές φορές μας χωρίζει από τη κοινωνία. 

Διαφυλάχθηκε αυτή η παιδικότητα ανά τους αιώνες, με τους ασκητές και τις ασκήτριες της Ερήμου, τους δια Χριστόν Σαλούς, τους μυστικούς θεολόγους μας όπως ο Γρηγόριος ο Παλαμάς, όπως ο σπουδαίος και ο ιδιαίτερα επίκαιρος στην εποχή μας Νικόλαος Καβάσιλας που πρότεινε μια συνάντηση με τον Χριστό χωρίς παράξενα ρούχα και ακραίες ασκήσεις αλλά μέσω της συμμετοχής στα μυστήρια, με τον άγιο Φιλάρετο τον Ελεήμονα ακόμα που με τόση παιδική εμπιστοσύνη μοίραζε τα υπάρχοντά του στους φτωχούς ακόμα κι όταν ο ίδιος είχε καταστραφεί οικονομικά, με τον Άγιο Σεραφείμ του Σάρωφ, με την έτοιμη να θυσιαστεί Μαρία Σκομπτσόβα και ένα σωρό άλλους αγίους και αγίες.

Αυτή τη παιδικότητα λοιπόν, αυτή την ελευθερία και την παιγνιώδη διαδικασία ανακάλυψης τους Χριστού έρχεται να μας θυμίσει σήμερα η Εκκλησία μας με τη γιορτή του Αγίου Ανδρέα του Πρωτοκλήτου. 

Γιατί παρά τις πολλές εξωτερικές αλλαγές που ίσως να αλλάζουν την εικόνα της, η διδασκαλία και η ουσία της Εκκλησίας παραμένουν απαράλλακτες. Η ελευθερία και η παιδικότητα είναι το κέντρο το αδιαπραγμάτευτο στη ζωή του κάθε πιστού. Μόνο έτσι μπορούμε να ανακαλύψουμε κι εμείς τον Μεσσία. Μόνο έτσι μπορεί να ανάψει και να θεριέψει η πραγματική πίστη, Μόνο έτσι μπορούμε να περπατήσουμε μαζί με τον Ιησού. Από εκεί που θα μας δείξει κάποιος που είναι μέχρι τη Σταύρωση και την Ανάστασή Του. 

Ας γίνουμε λοιπόν παιδιά, ας γίνουμε ενθουσιώδεις όπως ο Άγιος Ανδρέας! Ο Χριστός θα είναι πάντα εκεί και θα μας περιμένει για να μας απευθύνει την πρόσκλησή Του: Ελάτε να δείτε...

Hammock - Then the Quiet Explosion (Oblivion Hymns)

 


Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2025

Η επιλογή



Και τώρα πια η επιλογή είναι διαφορετική. Ίσως όχι και τόσο διαφορετική αλλά με άλλο κεντρικό διακύβευμα. Ένα που θα ήταν προτιμότερο να έλειπε. 

Η γραμμή πια πηγαίνει στο πόλεμος ή ειρήνη. Στην επιβολή δια της ισχύος απροκάλυπτα και με βάση τη πολεμική διάθεση όπως βλέπουμε σε αρκετά σημεία του κόσμου, κοντά και μέσα στην Ευρώπη ή στην επικράτηση μιας άλλης λογικής, που να στηρίζεται σε υψηλότερα κριτήρια. Στη δικαιοσύνη, στην αδελφοσύνη, στην αλληλεγγύη. Στην δικαιοσύνη. 

Την ώρα που οι ευρωπαίοι ηγέτες, για να σώσουν την οικονομία τους, προκρίνουν στρατιωτικοποίηση της βιομηχανίας αλλά και της κοινωνίας, με πρόσχημα την υποστήριξη ενός εντελώς διεφθαρμένου ηγετίσκου που δε δίστασε να σύρει τη χώρα του σε μια τραγική πολεμική περιπέτεια. 

Και η οικονομία θα σωθεί, τα όπλα θα κατασκευαστούν, οι στρατοί θα σχηματιστούν. Και μετά; Μοιραία θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν. Και ποιος θα πάει στον πόλεμο να σκοτωθεί; Όχι φυσικά αυτοί που θα μετράνε τα κέρδη τους ούτε και τα παιδιά τους. Θα πάνε αυτοί που θα κερδίσουν φαινομενικά κάτι καλύτερο αλλά θα το πληρώσουν με τη ζωή τους και τη ζωή των παιδιών τους. 

Δεν είναι τελικά ο διαχωρισμός ανάμεσα σε πόλεμο και ειρήνη. Είναι η επιλογή ανάμεσα στο θάνατο και τη ζωή. Ανάμεσα στην τέχνη και τη φρίκη. Εκεί οδεύουμε. Προς εκείνη την επιλογή. Και δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος για την επιλογή που θα κάνουμε τελικά...

Ólafur Arnalds - This Place Was A Shelter

 


Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2025

Βροχερές νύχτες

 


Λατρεύω να περπατώ υπό βροχή. Το ξέρετε φαντάζομαι.  Αν όμως ένας τέτοιος περίπατος είναι μια φορά μαγικός, όταν γίνεται σε βραδινές ώρες είναι δέκα φορές πιο μαγικός. 

Η νυχτερινή βροχή αφήνει στο δρόμο μόνο αυτούς που έχουν πραγματικά ανάγκη να περπατήσουν και όσους -λιγότεροι αυτοί- είναι πραγματικοί εραστές του βαδίσματος υπό αντίξοες συνθήκες. Όλοι οι άλλοι: χασομέρηδες, καταναλωτές, άνθρωποι που ζητούν κάποια κοινωνική επαφή ή απλώς να δουν κόσμο, μαζεύονται στα σπίτια τους, μακριά από τους δρόμους. 

Αλλά για όσους επιμένουν σε αυτές τις συνθήκες να βγαίνουν έξω και να περπατούν, η βροχόπτωση φροντίζει να δημιουργήσει ένα μαγικό τοπίο. Πέρα από το εντυπωσιακό θέαμα του νερού που πέφτει με ορμή από τον ουρανό, οι μικρές λίμνες και τα ρυάκια που δημιουργούνται στους δρόμους, μικρούς και μεγάλους, στενά και λεωφόρους, συνδυάζονται με τα νυχτερινά φώτα, από βιτρίνες καταστημάτων, κολώνες ηλεκτρικού φωτισμού και ηλεκτρικούς σηματοδότες κυκλοφορίας, δημιουργώντας ονειρικές εικόνες, σημερινές, χθεσινές αλλά και αυριανές. 

Και τώρα θα κλείσω αυτό το σύντομο σημείωμα, επανερχόμενος στο αγαπημένο μου θέαμα. Οι λογικοί άνθρωποι δε βγαίνουν να περπατήσουν νύχτα στη βροχή. Τέτοιες...αθλοπαιδιές τις αφήνουν στους αλαφροΐσκιωτους, στους ονειροπόλους, στους παλαβούτσικους. Σε εκείνους που πιστεύουν ακόμα σε ξωτικά και νεράιδες. Σε ευχές στα άστρα. Που αναζητούν χρώματα και μουσικές. 

Σε ένα είδος ανθρώπων που ολοένα και λιγοστεύει, ολοένα και χάνεται. Άλλωστε, τι έχουν να πουν αυτοί που περπατούν αμέριμνα στη νυχτερινή βροχή σε εκείνους τους σοβαρούς ανθρώπους που εξηγούν τον κόσμο με οικονομικά σχήματα και με ευκολία συζητούν για τα οφέλη του πολέμου; Τίποτα δεν έχουν να πουν. Ούτε σε αυτούς ούτε και στον κόσμο που ετοίμασαν...

Sigur Rós - Dvergmál with Steindór Andersen, Hilmar Örn Hilmarsson & María Huld Markan Sigfúsdóttir

 


Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025

Το βιβλίο μου...

 


Λοιπόν, έχω γράψει κι άλλες φορές για το χωριό μου στην Ορεινή Ναυπακτία -ένας εξευγενισμένος όρος για τα Γκράβαρα- και τη σύνδεση που είχα με εκείνα τα ορεινά εδάφη. Η αλήθεια είναι ότι εδώ και πολλά χρόνια, για πολλούς και διάφορους λόγους, δεν έχω κάποια ιδιαίτερη εμπλοκή με τα πράγματα και τις εξελίξεις εκεί. 

Έτσι, δεν παρακολούθησα στενά τα οικονομικά άλματα και την τεχνολογική ανάπτυξη της περιοχής, τα μεγάλα έργα - δημόσια και ιδιωτικά- που έγιναν στις υποδομές, την ανάπτυξη της βιομηχανίας, της ανανέωσης το αγροτοκτηνοτροφικού τομέα, της αεροδιαστημικής παρακολούθησης εξωγήινων ιπτάμενων αντικειμένων, την μεγάλη σχολή πλεξίματος και ταρώ που άνοιξε εκεί, καθώς και το μεγάλο συνέδριο σύζευξης κβαντικής αστρολογίας, μυστικιστικής αστρονομίας  και γεωπολιτικής επιδημιολογίας. 

Επειδή όμως έκρινα πως ήρθε η ώρα να επιστρέψω στα πράγματα της Γκραβαρίτικης κοινωνίας και του Ναυπάκτιου  πολιτισμού των ορέων και των ποταμών. Για τούτο θα συγγράψω και θα κυκλοφορήσω σύντομα ένα αυτοβιογραφικό γοτθικό μυθιστόρημα φαντασίας και αλτρουισμού, το οποίο θα αναφέρεται σε όλη τη πορεία μου στο χωριό και τις ενέργειές μου αλλά και τις παραλείψεις των άλλων κατά τα ταραγμένα χρόνια της λεγόμενης Γραβαρίτικης Άνοιξης ή την εποχή της Μωβ Πουά Επανάστασης. 

Τρεις οι πιθανοί τίτλοι του βιβλίου είναι οι εξής: Κύθηρα, Κέρκυρα ή Καμένα Βούρλα. Επικρατέστερος είναι ο τελευταίος, ο οποίος δεν ταιριάζει γεωγραφικά -ούτε και οι άλλοι άλλωστε- αλλά είναι ταιριαστός εννοιολογικά. 

Το μόνο που μου λείπει είναι εκδότης, διανομέας και διαφημιστής. Και περιεχόμενο του βιβλίου. Και διάθεση να το γράψω. Και να το σκεφτώ. Καλά, κάτι θα σκεφτώ να κάνω. Κάποιον θα βρω να τα κάνει όλα αυτά. 

Αυτά και για σήμερα με αυτό το σουρεαλιστικό και ψυχοβγαλτικό κείμενο που είχε ως σκοπό απλά και μόνο μια διασκεδαστική ματιά στο πολιτικό θέμα των ημερών. Δεν έχει κάποιο φοβερό μήνυμα, δεν είναι κάποια τρομερή σάτιρα. Μη τρελαίνεστε και μην εξάπτεστε... 

Jethro Tull - Minstrel in the Gallery

 


Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2025

Αγία Αικατερινή - Άγιος Μερκούριος

 




Σήμερα γιορτάζουμε δύο μεγαλομάρτυρες. Την Αγία Αικατερίνη και τον Άγιο Μερκούριο. Η πρώτη ήταν μια γυναίκα νέα, όμορφη, πολύ μορφωμένη και πολύ πλούσια. Ένας καλός γάμος ήταν δεδομένος. Και εκείνη την εποχή, ένας καλός γάμος ήταν πάρα πολύ σημαντικός για μία γυναίκα. Ειδικά για μία γυναίκα ευγενούς καταγωγής, που θα σήμαινε την αύξηση πλούτου αλλά και επιρροής και δύναμης, όχι μόνο για την ίδια αλλά για ολόκληρη την οικογένειά της. 

Ο δεύτερος, ήταν στρατιωτικός, ο οποίος μάλιστα διακρίθηκε στις μάχες, σε μία εκ των οποίων σκότωσε τον στρατηγό των αντιπάλων. Εκείνη την εποχή η διάκριση στις μάχες θα μπορούσε να οδηγήσει τον διακριθέντα σε πολύ υψηλά αξιώματα, ακόμα και σε αυτό του αυτοκράτορα.

Και οι δύο όμως αρνήθηκαν το λαμπρό τους μέλλον. Σε μια εποχή που οι χριστιανοί διώκονταν διατράνωσαν την πίστη τους και τελικά αντάλλαξαν τα πλούτη και τα αξιώματα, την κοινωνική αναγνώριση και την εξουσία με το στεφάνι του μαρτυρίου. Γιατί είδαν πως υπάρχει κάτι σπουδαιότερο, κάτι μεγαλύτερο από αυτά. 

Κάτι τέτοιο για τον λογικό άνθρωπο θεωρείται ανοησία, αν όχι σκέτη τρέλα. Τέτοιους ανθρώπους, οι λογικοί της κάθε εποχής του κοροϊδεύουν, τους ειρωνεύονται, τους λοιδορούν. Για τους λογικούς ανθρώπους της κάθε εποχής, το παν είναι η εναρμόνιση με το όποιο σύστημα, η ανέλιξη εντός τους με τον όποιον τρόπο και η προσκόλληση σε αυτό. Οι λογικοί αυτού του κόσμου δεν μπορούν να φανταστούν πως μπορούν αν υπάρξουν έξω από ένα σύστημα που τους επιβάλλουν οι ισχυροί. Είναι έτοιμοι να θυσιάσουν σε κάθε είδωλο που θα τους παρουσιαστεί σε κάθε εποχή είτε αυτό είναι ένας ψεύτικος θεός είτε είναι μία θέση σε καλή δουλειά είτε είναι η κατανάλωση είτε ένας καλός τραπεζικός λογαριασμός ο,τιδήποτε άλλο. Και θα θυσιάσουν τα πάντα. Την ανθρωπιά, την καλοσύνη, την ίδια τους τη πίστη. 

Ο κόσμος όμως δεν αλλάζει από λογικούς. Οι θετικές αλλαγές δεν έρχονται από τους σόφρωνες, από τους σοφούς και τους διανοούμενους. Αυτοί πάντα στο τέλος θυσιάζουν στα είδωλα. Η δικαιοσύνη και η αγάπη, η αλήθεια και η αδελφοσύνη ανθίζουν μόνο στις καρδιές των τρελών. Σε αυτούς που αρνούνται ένα λαμπρό μέλλον και σε αυτούς που ακολουθούν έναν Θεό που ήρθε στη γη, περπάτησε ανάμεσα μας, έφαγε και ήπιε με αμαρτωλούς, με τελώνες και με πόρνες και στο τέλος σταυρώθηκε για τις αμαρτίες μας. 

Γιατί, η πραγματική πίστη στον Χριστό, αυτή που καίει σαν αναμμένο κάρβουνο μέσα στη καρδιά του κάθε πιστού, ήταν, είναι και θα είναι, η μεγαλύτερη τρέλα. Ιδιαίτερα σε τόσο λογικούς καιρούς σαν κι αυτούς που ζούμε τώρα...

Candice Night - The Last Goodbye

 


Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2025

Σκέψεις του νυχτερινού αέρα



 Ο νυχτερινός αέρας. Η σιωπή που φέρνει μαζί του σβήνει τις φωνές της ημέρας. Μερικές εικόνες που φέρνει μαζί του: Μια πράξη ευγένειας στο μετρό. Ο νεαρός Αφρικανός που παραχωρεί τη θέση του σε έναν ηλικιωμένο. Ένα νεύμα εκτίμησης προς έναν Σιχ καθώς περνάω το δρόμο και η ανταπόκρισή του. Το όραμα της παγκοσμιότητας αχνό πια, θαμμένο κάτω από πολεμικές ιαχές, τη δημιουργία φαντασιακών απειλών και την εκκίνηση της πολεμικής βιομηχανίας. Περνάω μπροστά από έναν μουσικό που παίζει στο δρόμο. Τραγουδά ένα τραγούδι για ερωτευμένους. Ένας λίγο τρελούτσικος τύπος χορεύει παραδίπλα. Μήπως τελικά άνθρωποι σαν κι αυτόν θα μας οδηγήσουν έξω από την κόλαση που ετοιμάζουν οι αμυνόμενοι σώφρονες; Ποιος ξέρει...Όπως και να έχει, σε μια εποχή που όλοι διαλέγουν με ποιον θα συνταχτούν, εγώ θα συνταχτώ με τους ελαφρόμυαλους, τους τρελούτσικους, τους ονειροπόλους. Αν γίνουμε τόσοι πολλοί και σταματήσουμε τη σφαγή που ετοιμάζουν οι πλουτοκράτες για να επανεκκινήσουν την οικονομία των σοφών και γνωστικών έχει καλώς. Αν όχι, τι πιο ωραίο από το να πεθάνεις χορεύοντας και τραγουδώντας τραγούδια για την αγάπη και τον έρωτα σε έναν κόσμο που θα πεθαίνουν ουρλιάζοντας και υπό τον ήχο των εμβατηρίων; Ευχαριστώ Κύριε που τα φανέρωσες αυτά στα νήπια και τα απέκρυψες από τους σοφούς και τους συνετούς. 

Μαθητεία στην προσευχή

 


Παιδί μου, μὴ πολυσυζητᾶς γιὰ τὶς μορφὲς καὶ τοὺς τύπους τῆς προσευχῆς. Ἄφησε τοὺς ἄλλους νὰ διακρίνουν τὶς βαθμίδες της καὶ τὶς μεθόδους της. Συ νὰ εἶσαι εὐγνώμων σ’ ἐκείνους ποὺ μᾶς μετέδωσαν τὸν πλοῦτο, τὴ ζωντανὴ φλόγα τῆς προσευχῆς τους, καὶ νὰ εἶσαι ἐπιφυλακτικὸς στὶς θεωρίες ποὺ βάζουν προσκόμματα στὴν ἀπλὴ ὁρμὴ τῆς ἀγάπης.

Παιδί μου, ὅλα εἶναι τόσο ἀπλά! Κάθε προσευχὴ δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά αὐτὴ ἡ ὁρμὴ τῆς ἀγάπης ποὺ μπορεῖ νὰ ἐκφράση τὸ ἄπειρον σ’ ἕνα κλάσμα δευτερολέπτου.

Ὁ πυρήνας κάθε προσευχῆς εἶναι μιὰ πράξι ἀγάπης. Μερικὲς λέξεις, πολὺ λίγες λέξεις, μιὰ μόνη λέξι ἀρκεί γιὰ νὰ κατευθύνῃ πρὸς ἐμένα τὴν ὁρμὴ τῆς ἀγάπης σου.

Ὅταν εἶπες μὲ ὅλη σου τὴν ψυχὴ: «σὲ ἀγαπῶ» ἢ: «δὸς μοι τὴν Ἀγάπη σου» ἢ ἁπλᾶ: «ἀγαπῶ», ὅταν ἔτσι ἐνώθηκες μὲ τὴν παγκόσμια Ἀγάπη, τὰ εἶπες ὅλα.

Μπορεῖς ἀνάλογα μὲ τὸν τόπο καὶ μὲ τὶς περιστάσει και για να μη στενοχωρήσης τους άλλους, να χρησιμοποιής σοβαρές παραφράσεις της ορμής της αγάπης· σ’ αυτήν όμως την τελευταία βρίσκεται το ουσιώδες.

«Άπειρη Αγάπη, βάλε στα χείλη μου το λόγο της Αγάπης που απευθύνεται στην Αγάπη.»


Λεβ Ζιλέ - Αγάπη Δίχως Όρια - εκδ. Έλαφος

Tempest - Cat in the Corner

 


Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2025

ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΔ΄ (Θ΄ ΛΟΥΚΑ)

 

 


O πλούσιος της σημερινής παραβολής, ο άφρονας πλούσιος όπως έχουμε συνηθίσει να τον αποκαλούμε, μάζεψε τόσα πλούτη που δεν τα χωρούσαν οι αποθήκες του. Και τι σκέφτηκε; Να φτιάξει κι άλλες αποθήκες ώστε να χωρέσουν όλα και μετά να τρώει, να πίνει και να ευχαριστιέται...

Ο κίνδυνος που διατρέχουμε διαβάζοντας επιφανειακά αυτή την παραβολή είναι να μείνουμε στον πλούσιο. Να θεωρήσουμε ότι ο πλούτος αυτός καθαυτός είναι το πρόβλημα. 

Η αλήθεια είναι ότι ο πλούτος είναι πρόβλημα. Συνήθως συγκεντρώνεται με άδικα μέσα, είτε αδικώντας άλλους ανθρώπους, είτε με διάφορα όχι και τόσο ηθικά μέσα. Και όταν ο πλούτος που συγκεντρώνεται δε μοιράζεται αλλά τον κρατά και τον απολαμβάνει αποκλειστικά ένας άνθρωπος ή λίγοι έστω άνθρωποι, γίνεται το δηλητήριο που σκοτώνει την ψυχή και τελικά και το σώμα. 

Ο άνθρωπος που περιγράψαμε παραπάνω κάνει τον κόσμο κόλαση. Όπως κόλαση κάνουν τον κόσμο σήμερα αυτοί οι λίγοι που συγκεντρώνουν τόσο πλούτο όσο έχει όλος ο υπόλοιπος πληθυσμός του πλανήτη! 

Δυστυχώς ζούμε σε μια πραγματικότητα όπου οι πολλοί, οι πάρα πολλοί ζουν σε συνθήκες από απλά δύσκολες ως σχεδόν απάνθρωπες ενώ ελάχιστοι έχουν τόσα πλούτη που δεν έχουν τι να τα κάνουν και τελικά αυτοκαταστρέφονται με διάφορους τρόπους. 

Υπάρχει όμως ο κίνδυνος, όπως είπαμε παραπάνω να μείνουμε μόνο στους πλούσιους. Δεν είναι μόνο εκεί το πρόβλημα. Το πρόβλημα υπάρχει σε όλους τους πλεονέκτες, ασχέτως αν μπορούν να αποκτήσουν όλα αυτά που ορέγονται. Άνθρωποι που ζουν μόνο για τον εαυτό τους και μόνο για να περνάνε καλά οι ίδιοι δεν είναι καλύτεροι ούτε από τον πλούσιο της παραβολής ούτε από τους σύγχρονους πλούσιους που μόλις περιγράψαμε. 

Κι ενώ οι τελευταίοι νεκρώνουν τη ψυχή τους με τα αμύθητα πλούτη τους, οι άλλοι νεκρώνουν την ψυχή τους χωρίς καν να καταφέρουν να έχουν τόσα πλούτη. Μερικοί δε χωρίς καν να έχουν ένα καλό εισόδημα. Μόνο με την πλεονεξία και την ακόρεστη όρεξή τους. 

Και όταν λέμε πλούτη δεν εννοούμε μόνο το χρήμα. Εννοούμε κάθε τι που το κυνηγάμε τόσο που γίνεται σκοπός της ζωής μας, που μας αποκόπτει από τον υπόλοιπο κόσμο, ας κάνει να αδιαφορούμε για τους ανθρώπους γύρω μας και μας οδηγεί σε ένα θάνατο πνευματικό. 

Τα υλικά πράγματα δεν είναι κακά. Η άνεση δεν είναι κακή. Το να τα αναζητάμε όλα αυτά για τον εαυτό μας μόνο και παράλληλα να μη μας ενδιαφέρει πως ζουν οι υπόλοιποι άνθρωποι, αυτό είναι η κακία που η λατρεία της ύλης φέρνει.

Αυτός είναι ο κίνδυνος που μας υπενθυμίζει σήμερα ο Χριστός. Αυτό είναι το δηλητήριο στο οποίο πρέπει να βρούμε αντίδοτο, ένα δηλητήριο που σκοτώνει όχι μόνο τη ψυχή του πλεονέκτη αλλά και ολόκληρο τον κόσμο τελικά. 

Και το αντίδοτο- όσο κι αν αυτό ακούγεται κλισέ- είναι η αγάπη. Είναι η συλλογικότητα, το ενδιαφέρον, η αλληλεγγύη. Και αυτό το αντίδοτο, το οποίο δε μας θεραπεύει απλά από τη πλεονεξία αλλά μας πλουτίζει και κατά Θεόν,  μας προσφέρει ο Κύριος. 

Αδελφός άνευ όρων

 


O Κύριός μας συνέτρωγε με τελώνες και πόρνες, και δεν χώριζε τους ανάξιους από τους άξιους, ώστε με αυτό τον τρόπο να ελκύσει όλους στο φόβο του Θεού, και με την υλική ανάπαυση να πλησιάσουν τα πνευματικά. Γι' αυτό λοιπόν να εξισώνεις στο καλό και στην τιμή κάθε άνθρωπο, είτε Ιουδαίος είναι είτε άπιστος είτε φονιάς, μάλιστα διότι είναι αδελφός σου, κοινωνεί την ίδια φύση, και πλανήθηκε εξαιτίας άγνοιας από την αλήθεια


Αββάς Ισαάκ ο Σύρος, το θεϊκό λιμάνι, εκδ. Ι.Μ. Κουτλουμουσίου

Secret Garden - Nocturne

 


Παρασκευή 21 Νοεμβρίου 2025

Τα Εισόδια της Θεοτόκου


 

Τα Εισόδια της Θεοτόκου γιορτάζουμε σήμερα. Η Άννα και ο Ιωακείμ, πέρασαν τη ζωή τους χωρίς να μπορέσουν να αποκτήσουν παιδιά. Προσεύχονταν στον Θεό να τους δώσει ένα παιδί και υποσχέθηκαν ότι θα το αφιέρωναν σε Αυτόν. Πράγματι, ο Θεός τους αξίωσε να φέρουν στον κόσμο τη γυναίκα που θα γεννούσε το Μεσσία, τον Ιησού Χριστό. Όταν η Παναγία έγινε τριών χρόνων, σύμφωνα με την παράδοση, η Άννα και ο Ιωακείμ, κρατώντας την υπόσχεσή τους, την οδήγησαν στο Ναό και την παρέδωσαν στον αρχιερέα Ζαχαρία. Ο αρχιερέας παρέλαβε την Παρθένο Μαρία και την οδήγησε στα Άγια των Αγίων, όπου δεν έμπαινε κανείς εκτός από τον ίδιο, διότι γνώριζε έπειτα από αποκάλυψη του Θεού το μελλοντικό ρόλο της στην ενανθρώπιση του Κυρίου. Στα ενδότερα του Ναού η Παρθένος Μαρία έμεινε δώδεκα χρόνια. Όλο αυτό το διάστημα ο αρχάγγελος Γαβριήλ προμήθευε την Παναγία με τροφή ουράνια. Εξήλθε από τα Άγια των Αγίων, όταν έφθασε η ώρα του Θείου Ευαγγελισμού.

Αυτή είναι η σύντομη εκδοχή της ιστορίας της σημερινής γιορτής. Από αυτή τη γιορτή, μπορούμε να σκεφτούμε, πώς μπορεί η δική μας ψυχή να γνωρίσει τα δικά της Εισόδια. Να εισέλθει δηλαδή στα Άγια των Αγίων, να γνωρίσει τον Θεό από μέσα, από τον δικό της ιερό χώρο.

Όπως η Παναγία αφιερώθηκε στον Ναό όταν ήταν μικρή, έτσι κι εμείς, έτσι και η ψυχή, πρέπει να γίνει σαν ένα τέτοιο μικρό παιδί ώστε να εισέλθει στη γνώση του Θεού. 

Η αθωότητα, η απλότητα, η ελαφρότητα -αν θέλετε -με την οποία τα παιδιά αντιμετωπίζουν τα περισσότερα θέματα, είναι στοιχεία που και η ψυχή θα πρέπει να έχει αντιμετωπίζοντας τα πνευματικά ζητήματα. Έτσι, η πνευματική ζωή δεν θα μπλεχτεί σε ασκητικές φαντασίες και δε θα περιμένει κανείς  να δει θαυμαστά πράγματα αλλά θα μετατραπεί σε ένα αθώο, ειλικρινές παιχνίδι, όπου η κάθε μικρή ως και ανεπαίσθητη πρόοδος θα μας δίνει μεγάλη χαρά. 

Η πνευματική μας είσοδος στη γνώση του Θεού δεν είναι δυνατή αν τη θεωρήσουμε ως ένα βουνό που πρέπει να σκαρφαλώσουμε. Θα είναι μια πολύ δύσκολη διαδρομή γεμάτη απογοητεύσεις που κάποια στιγμή θα μας αποκαρδιώσουν. Αν όμως τη δούμε ως ένα παιδικό παιχνίδι, ο ενθουσιασμός και η χαρά θα μας συντροφεύουν σχεδόν συνέχεια. Αλλά και σε εκείνες τις στιγμές που θα απουσιάσουν, η Χάρη του Θεού θα είναι αυτή που θα αναπληρώσει αυτή την απουσία. 

Η σημερινή θεομητορική γιορτή, μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μυστικά. Μόνο έτσι θα την καταλάβουμε στην πληρότητά της. Αν μείνουμε σε μια ακαδημαϊκή ή ηθική ανάγνωση ή αν μείνουμε στα διάφορα θαυμαστά που συνέβησαν, θα χάσουμε την ουσία της. Η οποία δεν είναι άλλη από το να αναζητήσουμε τον κατάλληλο τρόπο ώστε να αξιωθούμε κι εμείς με τα δικά μας Εισόδια. 


Το μέλι

 


Τό μέλι είναι πολύ ωραίο. "Όταν όμως φάει κανείς πάρα πολύ μπορεί νά τοῦ δημιουργήσει ἐμετό. "Έτσι καί στά πνευματικά, δέν πρέπει νά βγαίνεις ἀδιάκριτα ἀπό τά ὄρια τῶν δυνατοτήτων σου. Νά κάνεις μόνο ἐκεῖνο πού μπορεῖς. Αὐτό θέλει ὁ Θεός. Τ' ἄλλα θά τ' ἀ ναπληρώσει ὁ "Ιδιος μέ τή χάρη Του. Γιατί ὑπάρχει καί ὁ φόβος ν' ἀπελπισθεῖς, διαβάζοντας τίς ὑψηλές καταστάσεις πού ἔφτασαν οἱ ἅγιοι. Προχώρα στήν πνευματική ζωή μέ ταπεινό φρόνημα καί ὁ Θεός δέν θά σ' ἐγκαταλείψει. Μήν προσπαθεῖς νά φτάσεις πνευματικές καταστάσεις πού ὑπερβαίνουν τίς δυνάμεις σου, γιατί θά πέσεις ὁπωσδήποτε, καί τήν πτώση σου αὐτή θά τήν ἐκμεταλλευθεῖ ὁ διάβολος.


Όσιος Ισαάκ ο Σύρος - Η Άσκηση στη Ζωή μας- εκδ. Ι.Μ. Παρακλήτου 

Mike Oldfield - To France

 


Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2025

Ο χειμώνας των Κυθήρων


 

Καμιά φορά σκέφτομαι τον χειμώνα των Κυθήρων. Επειδή όλοι ξέρετε πια πόσο ανάποδος είμαι, τα Κύθηρα δεν μου άρεσαν τόσο το καλοκαίρι όσο το χειμώνα. Ειδικά όταν έπιαναν οι βοριάδες που έφταναν πάνω από εννέα μποφόρ. 

Τότε, ένιωθα μια αποκοπή από τον υπόλοιπο κόσμο. Βρισκόμουν σε ένα μέρος μέσα στο πέλαγος και δεν υπήρχε τρόπος ούτε να έρθει ούτε να φύγει κάποιος αφού οι ισχυροί άνεμοι έκαναν ακόμα και την αεροπορική σύνδεση προβληματική. Για καράβι δεν το συζητάμε. 

Αυτή η απομόνωση δημιουργούσε ένα σχεδόν κλειστοφοβικό αίσθημα, αφού όσο μεγάλο κι αν είναι το νησί, φαινόταν να κλείνει γύρω μου, να με στριμώχνει. Υπήρξαν μέρες που αυτό δημιουργούσε μια παραπανίσια στενοχώρια λόγο του αποκλεισμού. 

Από την άλλη, τα θετικά θεωρώ πως ήταν περισσότερα. Η αγριότητα της φύσης - η θάλασσα έφτανε σχεδόν ως τον δρόμο μερικές φορές - αποκάλυπτε και την ομορφιά της σε όλο της το μεγαλείο. Η ήσυχη θάλασσα του καλοκαιριού, που πάνω της λαμπύριζε ο ήλιος και σε προσκαλούσε να βουτήξεις μέσα στα νερά της, τώρα βρυχόταν σαν κάποιος λεβιάθαν να ετοιμαζόταν να αναδυθεί από τα βάθη της. 

Οι άνεμοι ούρλιαζαν πάνω από το κεφάλι μου λυσσασμένοι και σε τίποτα δε θύμιζαν το δροσερό αεράκι των θερινών μηνών. Τα γκρίζα σύννεφα και οι σφοδρές καταιγίδες πρόσθεταν μια πινελιά αποκαλυπτικού τοπίου. 

Αλλά πέρα από αυτό, που μάλλον λίγους ανθρώπου συγκινεί, αυτός ο αποκλεισμός και αυτή η επίδειξη δύναμης των στοιχείων της φύσης, αποτελούσαν και μια υπενθύμιση της μικρότητάς του ανθρώπου σε σχέση με την υπόλοιπη κτίση. 

Η ευφυία του ανθρώπου πολλές φορές τον ωθεί να γίνει ένα άξεστο πλάσμα. Να πιστεύει πως μπορεί να εκμεταλλεύεται συνεχώς τη φύση για να αυξάνει τα κέρδη του, πως μπορεί να σκοτώνει τα πλάσματά της για τη διασκέδασή του, να μολύνει συνεχώς τον πλανήτη για την περιβόητη πρόοδο και εξέλιξη του είδους. 

Όμως τέτοιες μέρες, καθώς στεκόμουν μπροστά στην αγριεμένη θάλασσα, καταλάβαινα πως το μεγαλείο του ανθρώπου έγκειται κυρίως στην ταπείνωσή του μπροστά στη φύση. Ο Θεός τον έβαλε επικεφαλής και προστάτη -αυτό είναι ο άνθρωπος σύμφωνα με τη θεολογία μας- σε κάτι πολύ μα πολύ μεγαλύτερο από αυτόν. Του έδωσε την ευκαιρία να διαμορφώνει και να ζει από τη κτίση αλλά μόνο με μια μυστική και ιερατική προσέγγισή της. Η φύση είναι ιερή αφού ο Θεός την έφτιαξε και ο άνθρωπος μόνο ιερατικά μπορεί να τη προσεγγίσει χωρίς να προδώσει την αποστολή του. 

Ναι, όταν θυμάμαι τα χρόνια μου στα Κύθηρα, το μυαλό μου πηγαίνει περισσότερο στο "άγριο" χειμερινό σκηνικό τους και πολύ λιγότερο στο πιο "εξημερωμένο" καλοκαιρινό. Στο πρώτο έβρισκα περισσότερο και τον Θεό και τους ανθρώπους.

ERA - The Mass

 


Σφάλματα και ελαττώματα



Οι πνευματικοί άνθρωποι, αν και αφιερώνονται σε ό,τι πιστεύουν και το εφαρμόζουν με μεγάλη αποφασιστικότητα, σοβαρότητα και φροντίδα· εντούτοις, είναι πολύ αδύναμοι και έχουν ελαττώματα από πνευματικής άποψης 

Έλκονται από τις πνευματικές ασκήσεις εξαιτίας της παρηγοριάς και της ικανοποίησης που βρίσκουν εκεί, χωρίς ωστόσο να επιβεβαιώνουν δυναμικά τον αγώνα που απαιτείται. Έτσι υποπίπτουν σε διάφορα σφάλματα και ελαττώματα στην πνευματική ζωή τους. Και τούτο γιατί το έργο κάθε ανθρώπου είναι αντίστοιχο του βαθμού τελειότητας που κατέχει. Επομένως αυτές οι ψυχές, μην έχοντας χρόνο να αποκτήσουν τούτο το βαθμό δύναμης, αναγκαστικά επιτελούν τα έργα τους με τρόπο αδύναμο, όπως τα παιδιά.

Ιωάννης του Σταυρού - Η Σκοτεινή νύχτα της Ψυχής - εκδ. Ιάμβλιχος

Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2025

Τσάι με ιβίσκο

 


Ρίχνοντας μια ματιά στον κόσμο: Πόλεμοι, σφαγές, μίσος και φτώχεια σε άνοδο. Απάντηση σε αυτά, προτείνουν κάποιοι, περισσότερος πόλεμος, περισσότερο μίσος, μεγαλύτερη συσσώρευση πλούτου από τους πλούσιους και περισσότερη ανέχεια για τους φτωχούς. Τραμπισμός και αυταρχικότητα. Βία και όπλα. Υπουργός δηλώνει υπέρ της οπλοκατοχής και της αυτοπροστασίας. Οι μετανάστες -και άλλες ομάδες- στο στόχαστρο. Αγαπάμε με κάλπικη αγάπη  τα ζώα ως αντίβαρο στον μισανθρωπισμό μας αλλά δεν είναι αρκετό. Η ζυγαριά ξέρει που να γείρει. 

Μέσα σε όλον αυτόν τον ζόφο, πίνω ένα πολύ γευστικό τσάι με ιβίσκο και σκέφτομαι δύο εικόνες από τη χθεσινή μέρα. Μια νεαρή κοπέλα να χαμογελά και έναν νεαρό να σηκώνεται και να παραχωρεί τη θέση του στο μετρό σε μια γυναίκα και στο μικρούλι παιδάκι της. 

Πίνω μια γουλιά ακόμα και κάπως χαμογελώ...Δεν χάθηκε τίποτα ακόμα...


Lisa Gerrard - Shadow Magnet

 


Ελπίδα

 


Στον σπόρο ενός δέντρου, ο μίσχος και τα φύλλα είναι ήδη παρόντα,

και αυτό μας δίνει δικαίωμα να φυτεύουμε τον σπόρο ελπίζοντας για

τον καρπό. Δεν έχουμε καμιά διαβεβαίωση ότι θα αναπτυχθεί.

 Αλλά η ελπίδα μας είναι πραγματική. Υπάρχει μια παρουσία, μια

αφετηρία του τι ελπίζεται. Ανάλογη είναι η κατάσταση με το παιδί

 και την ελπίδα μας για ωρίμανση. Εμείς ελπίζουμε, επειδή η

 ωρίμανση έχει ήδη ξεκινήσει, αλλά δεν ξέρουμε πόσο μακριά θα

 φτάσει. Ελπίζουμε για την εκπλήρωση του έργου μας, συχνά

ανέλπιδα , γιατί είναι ήδη μέσα μας ως όραμα και ως κινητήρια

δύναμη. Ελπίζουμε σε μια διαρκή αγάπη, γιατί νιώθουμε τη δύναμη

 αυτής της αγάπης. Αλλά είναι ελπίδα, όχι βεβαιότητα.


Paul Tillich - H Ελπίδα ενάντια στην ελπίδα - εκδ. Fierbrand

Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2025

Μικρό σημείωμα για την ημέρα

 


Η αποτυχημένη κατάληξη της μεταπολίτευσης, δεν δικαιώνει τη χούντα, όπως οι αποτυχίες της αθηναϊκής δημοκρατίας δεν δικαίωναν την τυραννία. Το Πολυτεχνείο δεν έριξε τη Χούντα(έπεσε μετά την εισβολή των τουρκικών ορδών στη Κύπρο), έδωσε όμως ένα ισχυρό πρώτο χτύπημα ανασηκώνοντας το ψευδές πέπλο παντοδυναμίας με το οποίο είχε ντυθεί. Οι νεκροί που έπεσαν εκείνη τη νύχτα ήταν οι νεκροί μιας εξέγερσης που είχε κέντρο τη κατάληψη και τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Τα δημόσια έργα δεν είναι αρκετά για να καλύψουν τα εγκλήματα ενός ανελεύθερου καθεστώτος και οι υποστηρικτές του, προσπαθώντας να αναθεωρήσουν την ιστορία και να τη χωρέσουν στα ιδεολογικά τους πλαίσια(κάτι που γίνεται και με τις δύο εθνικές γιορτές της χώρας) απλά σηκώνουν έναν άνευ σημασίας κουρνιαχτό  και μάλιστα προσωρινό. Οι φοιτητές που μπήκαν στο Πολυτεχνείο και ξεκίνησαν μια κατάληψη που έμελλε να είναι η αρχή του τέλους του καθεστώτος των στρατιωτικών θα μείνουν στην ιστορία γι' αυτό ακριβώς που ήταν εκείνη τη βραδιά. Οι πρωτεργάτες της επαναφοράς της δημοκρατίας στη χώρα μας. 

Ότι φαίνεται ευχάριστο στους ανθρώπους...

 


Ότι φαίνεται ευχάριστο στους ανθρώπους δεν είναι και πάντα ευχάριστο στον Θεό. Στον ένα η ψίχα στον άλλο η κόρα. Ο Αδάμ ζούσε στον Παράδεισο και έπεσε, ενώ ο Λωτ σώθηκε στα Σόδομα. Δ εσώζονται όλοι οι μοναχοί, δεν πάνε στην κόλαση όλοι οι λαϊκοί. 

 Όσιος Ιβάν Γκρηγκόριεβιτς, ο ανυπόδητος, ο διά Χριστόν Σαλός


Ίκαρος Πετρίδης, Εμπαίζοντες...εκδ. Μορφή

ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΓ΄. † Ματθαίου τοῦ ἀποστόλου καὶ εὐαγγελιστοῦ



- " πορευθέντες δὲ μάθετε τί ἐστιν, Ἔλεον θέλω καὶ οὐ θυσίαν· οὐ γὰρ ἦλθον καλέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁμαρτωλούς εἰς μετάνοιαν."

Αυτή την απάντηση δίνει ο Ιησούς όταν οι Φαρισαίοι τον κατηγόρησαν πως συναναστρέφεται τελώνες και  αμαρτωλούς στο σπίτι του μετέπειτα Ευαγγελιστή Ματθαίου, ο οποίος τότε ήταν ακόμα τελώνης. 

Αυτή φράση του Ιησού νομίζω πως πρέπει να σφηνωθεί για τα καλά στα κεφάλια όλων μας, κληρικών και λαϊκών. 

Αυτό το έλεος που ζητά ο Χριστός, για τους αμαρτωλούς είναι που θα τους οδηγήσει στη μετάνοια και τελικά στην αγκαλιά του Κυρίου. Όχι οι θυσίες, όχι τα εντυπωσιακά εξωτερικά τελετουργικά. 

Το έλεος, η συμπόνια, το ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο και ειδικά για τον αμαρτωλό είναι το ουσιώδες. Τα υπόλοιπα είναι εξωτερικά στοιχεία που είναι μεν κρίσιμα, είναι σημαντικά, αλλά όχι τα κύρια. 

Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές η Εκκλησία ήταν πολύ αυστηρή με τους "τελώνες και αμαρτωλούς" προκρίνοντας τους εξωτερικούς τύπους, ενώ το έλεος το κράτησε για τους ισχυρούς, για εκείνους που είχαν την εξουσία και τον πλούτο στα χέρια τους. 

Ναι, σφάλαμε. Ως κλήρος αλλά και ως λαός. Και ζητούμε κι εμείς το έλεος του Κυρίου μας. Αλλά όπως λέει και η Κυριακή προσευχή, πρώτα πρέπει να δείξουμε εμείς έλεος στους αμαρτωλούς κι έπειτα να το ζητήσουμε από τον Θεό. Να μετανοήσουμε εμείς και με το παράδειγμά μας να οδηγήσουμε και τους άλλους στη μετάνοια. 

Γιατί τελικά η ουσία της χριστιανικής ζωής αυτή είναι. Η αγάπη για τον διπλανό, τον φτωχό, τον αμαρτωλό και η συνεχής μετάνοια ώστε να διαφύγουνε τις παγίδες του διαβόλου και την πτώση στην αμαρτία. 

Όλα τα άλλα έπονται.

Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2025

Ξίφος

 


Ό προφήτης Άμως εἶπε πώς προφήτης εἶναι αὐτός μέ τόν ὁποῖο ὁ Θεός μοιράζεται τίς σκέψεις Του καί πού ὄχι μόνον δέχεται τίς σκέψεις τοῦ Θεοῦ, ἀλλά σάν γνήσιος προφήτης, τίς διακηρύσσει, τίς ζεῖ, γίνεται μάρτυράς τους, μεταμορφώνεται σέ πράξη τοῦ Θεοῦ. Καί στήν Ἐκκλησία καλούμαστε νά κάνουμε ἀκριβῶς αὐτό, νά ἀποτελέσουμε μιά πράξη τοῦ Θεοῦ καταμεσής τοῦ κόσμου. Αὐτή εἶναι ἡ ἰδιαίτερη δραστηριότητα τῆς Ἐκκλησίας, πράγμα πού σημαίνει ὅτι σέ ὅλους τούς τομεῖς (πολιτικό, κοινωνικό, οἰκονομικό, ἐκπαιδευτικό) ὁ ρόλος τῶν χριστιανῶν ἔχει μιά ἰδιαιτερότητα, πού τόν καθιστᾶ διαφορετικό ἀπό ὅλες τίς ἄλλες λειτουργίες τοῦ κόσμου: εἶναι μιά πράξη τοῦ Θεοῦ καί ὡς τέτοια μπορεῖ νά εἶναι σέ ἁρμονία μέ καθετί πού προχωρᾶ. Μία ἀπό τίς χριστιανικές ὑποχρεώσεις εἶναι ἀκριβῶς αὐτή: νά εἴμαστε ὄχι μόνο ἡ «μικρά ζύμη» ἐντός τοῦ φυράματος, ἀλλά καί τό ξίφος πού διαχωρίζει τό σκοτάδι ἀπό τό φῶς, τήν ἀλήθεια ἀπό τό ψέμμα, τόν θάνατο ἀπό τή ζωή, τόν Θεό ἀπό τόν Σατανᾶ· νά εἴμαστε τό πρόσκομμα, τό σκάνδαλο, ἡ ἀδιάκοπη πρόκληση, ἡ συνεχής μαρτυρία πώς δέν ἀναζητᾶμε τό βασίλειο τοῦ θηρίου, δέν ἀποδεχόμαστε μιά ἁρμονία βασισμένη στήν ἀποστασία, δέν θέλουμε μιά δικαιοσύνη πού ἀρνεῖται τή θεία δικαιοσύνη, μιά ἀλήθεια πού ἀποτελεῖ ἄρνηση τῆς προσωπικῆς ἀλήθειας («Ἐγώ εἰμι ἡ ἀλήθεια») κ.ο.κ.

Anthony Bloom, Προασευχή και Αγιότητα, εκδ. Εν Πλω

Komitas - Krunk / Կոմիտաս - Կռունկ / Комитас - Крунк

 


Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2025

Γέλιο και χαρά

 


Αν κάτι έχει κακοπάθει στην Εκκλησία, ειδικά τους τελευταίους αιώνες είναι το γέλιο. 

Πιθανότατα από δυτική επιρροή, μετά την Tουρκοκρατία, το γέλιο θεωρήθηκε, αν όχι ακριβώς αμαρτωλό, αλλά σίγουρα δείγμα ανθρώπου μη πνευματικού.

Το γέλιο έχει κακοπάθει και σε άλλους χώρους, αλλά δεν θα ασχοληθώ εδώ με όλη τη κοινωνία, ας το κάνει ο καθένας για τον τομέα του, που γνωρίζει καλύτερα. 

Ένα επιχείρημα, το οποίο δεν ξέρω κατά πόσο ευσταθεί, είναι ότι ο Χριστός δε γέλασε ποτέ. Η αλήθεια είναι ότι δεν περιγράφεται ο Χριστός να γελά αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πράγματι δε γέλασε. 

Ας πάρουμε για παράδειγμα την ιστορία. Αν διαβάσει κάποιος ένα οποιοδήποτε βιβλίο ιστορίας, θα βγάλει το συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι μονίμως πολεμούν. Δεν είναι έτσι. Η ιστορία περιγράφει κυρίως τις πολεμικές συρράξεις ως εξαιρετικά γεγονότα τα οποία διακόπτουν τη συνήθη ειρηνική διαβίωση. Λίγα ιστορικά βιβλία ασχολούνται με τις μακρές περιόδους ειρήνης στον κόσμο. Κάτι τέτοιο μπορούμε να υποθέσουμε και για τον Χριστό. Η μη ύπαρξη περιγραφή Του να γελάει, δε σημαίνει ότι ποτέ δε γέλασε. 

Επιπλέον, μια κατηγορία που του είχαν προσάψει οι Φαρισαίοι ήταν πως ήταν φάγος και οινοπότης και φίλος των τελώνων και των αμαρτωλών. Γνωρίζετε εσείς κανέναν φάγο και οινοπότη που να μη γελάει; 

Το γέλιο είναι κομμάτι της ζωής μας. Σημαντικό. Ο Μέγας Αντώνιος έπαιζε διάφορα παιδικά παιχνίδια με τους μαθητές του στην έρημο.  Και όταν κάποιος προσκυνητής τον είδε και κατέκρινε αυτή τη συμπεριφορά, του εξήγησε πως χωρίς γέλιο, ο άνθρωπος δεν αντέχει τον πνευματικό αγώνα. 

Ο χριστιανισμός έγινε πράγματι αυτό που ο Νίτσε τον κατηγορούσε. Κάτι χωρίς χαρά. Και η Ορθόδοξη Εκκλησία, έτρεξε να προλάβει τους δυτικούς χριστιανούς. Ενώ όμως οι τελευταίοι το έχουν αφήσει πίσω τους αυτό το χάλι πια, εμείς δε ξεκουνάμε από τον 18 αιώνα και τις συνήθειές του. 

Άκουσα κληρικό να δίνει ως συμβουλή, σχεδόν διαταγή, σε μελλοντικό κληρικό, να σταματήσει να γελάει. Ευτυχώς η απάντηση που ήρθε ήταν περισσότερο γέλιο. Η γνώμη μου είναι ότι το γέλιο είναι απαραίτητο στον ιερέα ακόμα και όταν τελεί μυστήρια. Ο γελαστός λειτουργός προεικονίζει τη χαρά της μελλούσης ζωής. 

Στους δε γάμους και τις βαπτίσεις, εκεί που το κλίμα είναι έτσι κι αλλιώς χαρούμενο, το γέλιο του ιερέα είναι ακόμη πιο σημαντικό, αφού το κοσμικό, το μετατρέπει σε πνευματικό. Δε λέω φυσικά να το παρακάνει και να κάνει το μυστήριο, παράσταση stand up comedy

Προσωπικά, θεωρώ πως οι άνθρωποι που δεν είναι γελαστοί -και όποιος με ξέρει από παλιά μπορεί να σας βεβαιώσει πως είμαι ένας γενικά μελαγχολικός τύπος- συνήθως έχουν τάσεις επιβολής και μεγαλομανίας. Και αυτές είναι οι καλές περιπτώσεις. 

Αν θα μου ζητούσε κάποιος να πω μια γενική πνευματική συμβουλή(δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές παρεμπιπτόντως), αυτή -κατ' εξαίρεση- θα ήταν να προσεύχεστε και να γελάτε όσο είναι δυνατόν. Άλλωστε οι στιγμές στενοχώριας και σοβαρότητας αλλά και πνευματικής ξηρασίας είναι τόσες πολλές στην καθημερινότητά μας.

Και μην ξεχνάμε, πως όταν οι Χριστιανοί έλεγαν μεταξύ τους "χαίρετε" στην πραγματικότητα έλεγαν  "Χριστός Ανέστη"! Και το πρώτο "χαίρετε" μετά την Ανάσταση το είπε ο ίδιος ο Χριστός στις Μυροφόρες. Από τότε, κάθε αληθινή χαρά έχει μέσα της κάτι από την Ανάσταση.

National Academic Ukrainian Folk Choir - My Thoughts - Taras Shevchenko Думи Moї

 


Δίχως σαλότητα δεν μπαίνουμε στη Βασιλεία του Θεού

 


«Αλίμονο, Θεέ μου, Θεέ μου! Τί συμφορά. Δεν υπάρχουν τώρα πια Χριστιανοί. Σχεδόν όλοι έχουν γίνει εχθροί του Χριστού. Λένε πως είμαι τρελός, αλλά καλέ μου, δίχως σαλότητα δεν μπαίνουμε μέσα στη Βασιλεία του Θεού. Για να ζήσουμε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο πρέπει 'μαστε τρελοί. Όσο οι άνθρωποι θα είναι λογικοί και ξηρά μυαλά, η Βασιλεία δεν θα ρθει στη γη».


Άγιος Μάξιμος της Μόσχας, ο διά Χριστόν Σαλός, Εμπαίζοντες, εκδ. Μορφή

Απόστολος Φίλιππος

 


Ο Φίλιππος, ένας από τους πρώτους μαθητές του Κυρίου, κατά τη διάρκεια ενός διαλόγου με τον Χριστό, του είπε: «Κύριε, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα καὶ ἀρκεῖ ἡμῖν» (Κύριε, αποκάλυψε μας, δείξε μας τον Πατέρα, και αυτό μας αρκεί). Ο Ιησούς του απάντησε: "Δεν πιστεύεις, Φίλιππε, πως εγώ είμαι ένα με τον Πατέρα; Πως κατοικώ μέσα στον Πατέρα, κι ο Πατέρας μέσα μου;  Είμαι δε τόσο πολύ ενωμένος, ώστε αυτά που σας διδάσκω δεν είναι από τον εαυτό μου. Αλλά ο Πατέρας μου πού μένει μέσα μου, αυτός ενεργεί τα υπερφυσικά έργα". 

Η ερώτηση του Φιλίππου είναι η πεμπτουσία της πνευματικής ζωής. Δε ζήτησε από τον Χριστό μια νέα φιλοσοφική διδασκαλία. Δε ζήτησε επιστημονικές γνώσεις. Ούτε και ένα ηθικό σύστημα ανώτερο από τα άλλα. Ζήτησε να του δείξει τον Θεό. Τον Πατέρα. 

Αυτή είναι η αναζήτησή μας. Η επιστροφή στις αγκάλες του Πατέρα μας. Η επανένωση με τον Θεό. Ο τερματισμός της εξορίας μας. 

Και ο Χριστός τελικά αυτό ήρθε να μας διδάξει. Γιατί Αυτός ήταν ήδη ενωμένος με τον Πατέρα. Και μας έδειξε τον δρόμο. Την πίστη, την προσευχή, την αγάπη, την συγχώρηση. Μας έδειξε το υπέρλογο. Το μέχρι τότε αόρατο στα μάτια μας. Αποκάλυψε τα μυστικά που ενώ ήταν μπροστά σε όλους, λίγοι μπορούσαν να τα δουν.

Και αυτοί οι λίγοι ήταν εκείνοι που είχαν την απλότητα και την αγαθή διάθεση των παιδιών. Που είχαν και έχουν την άγνοια κινδύνου. Την διάθεση να πιστέψουν και πράγματα που δεν φαίνονται και δεν αγγίζονται. Όλα αυτά που οι σοφοί και οι συνετοί αυτού του κόσμου αρνούνται στρεφόμενοι σε άλλες γνώσεις. Όμως εμείς μία γνώση ζητάμε από τον Χριστό, τη γνώση του Θεού. Αν αυτή μας δοθεί, τότε όλα τα άλλα περιττεύουν.

Και ο Χριστός τηρώντας τον λόγο Του, ότι αν χτυπήσουμε την πόρτα αυτή θα ανοίξει, μας έδειξε τον Πατέρα. Μας δίδαξε τον τρόπο για την ένωση μαζί Του. Μένει σε εμάς να καλλιεργήσουμε αυτή τη σχέση· με προσευχή, με ησυχία, με αγάπη.



Βάρος

  Παιδευόμαστε κυρίως εξαιτίας της ανοησίας και της υπερηφάνειας μας. Περνάμε το χρόνο μας ασχολούμενοι με ανθρώπους που μας πληγώνουν, μας ...