Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2023

Σουπερνόβα

 


https://www.fosonline.gr/plus/epikairotita/article/231537/hubble-fotografise-treis-xronikes-faseis-enos-soypernova

Το αστέρι εξερράγη πάνω από 11 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, όταν το σύμπαν ήταν ακόμα πολύ νέο. Σημαντικό είναι πως η έκρηξη ανιχνεύθηκε σε πολύ πρώιμο στάδιο. Όπως αναφέρει ο Wenlei Chen, κύριος συγγραφέας της μελέτης, είναι πολύ σπάνιο να ανιχνευθεί μία έκρηξη σουπερνόβα σε πολύ αρχική κατάσταση, καθώς αυτή η φάση διαρκεί από μερικές ώρες έως λίγες μέρες. Η παρατήρηση του φαινομένου σε τρία διαφορετικά χρονικά στάδια, ήταν εφικτή χάρη στο φαινόμενο της βαρυτικής εστίασης.


Κάθε κοσμικό αντικείμενο μεγάλης μάζας (όπως ένας γαλαξίας ή ένα σμήνος γαλαξιών) που βρίσκεται ανάμεσα σε μία μακρινή πηγή φωτός και έναν παρατηρητή, μπορεί να δράσει ως βαρυτικός φακός προκαλώντας της καμπύλωση και παραμόρφωση του φωτός που φτάνει τελικά στον παρατηρητή. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται βαρυτική εστίαση. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η βαρύτητα του σμήνους γαλαξιών Abell 370 έδρασε ως βαρυτικός φακός, καμπυλώνοντας και μεγεθύνοντας το φως από τον μακρινό σουπερνόβα.


Η αριστερά εικόνα δείχνει το σημείο όπου εμφανίζεται ο σουπερνόβα. Το τρίτο πάνελ δείχνει τις τρεις διαφορετικές φάσεις του σουπερνόβα ενώ στο τέταρτο πάνελ φαίνονται και τα χρώματα που αλλάζει ο σουπερνόβα καθώς ψύχεται.

Εικόνα: SCIENCE: NASA, ESA, STScI, Wenlei Chen (UMN), Patrick Kelly (UMN), Hubble Frontier Fields

Εξαιτίας αυτής της παραμόρφωσης, τρεις διαφορετικές στιγμές της έκρηξης καταγράφηκαν σε ένα μόνο στιγμιότυπο από το διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA. Το Hubble κατέγραψε, επίσης, και την αλλαγή θερμοκρασίας του σουπερνόβα η οποία αποτυπώνεται στο διαφορετικό χρώμα που έχει σε κάθε φάση της εξέλιξης του. Πιο συγκεκριμένα, όσο πιο μπλε είναι το χρώμα τόσο πιο μεγάλες είναι και οι θερμοκρασίες. Η πιο πρώιμη φάση που καταγράφηκε εμφανίζεται μπλε, ενώ, καθώς ο σουπερνόβα ψύχεται το χρώμα του τείνει στο κόκκινο.


Τα στοιχεία της έκρηξης, που βρήκαν οι αστρονόμοι σε αρχειοθετημένα δεδομένα από το Hubble, τους βοήθησαν να μετρήσουν και το μέγεθος του αστέρα που εξερράγη στο πρώιμο σύμπαν. Η μέτρηση τους βασίστηκε στη φωτεινότητα και τον ρυθμό ψύξης του σουπερνόβα. Και οι δύο αυτές παράμετροι εξαρτώνται άμεσα από το μέγεθος του προγονικού άστρου. Συνεπώς, οι παρατηρήσεις του Hubble δείχνουν ότι πρόκειται για έναν κόκκινο υπεργίγαντα που ήταν περίπου 500 φορές μεγαλύτερος από τον Ήλιο.


 

Πηγή: astronio.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Κυριακή των Βαϊων

  Σήμερα ο Χριστός μπαίνει στα Ιεροσόλυμα πάνω σε ένα γαϊδουράκι. Και πλήθη λαού τον υποδέχονται με ζητωκραυγές. Και οι άρχοντες, πολιτικοί ...