Τελώνη και Φαρισαίου

 

Είπε ο Κύριος αυτή την παραβολή: «Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στο ναό για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν Φαρισαίος κι ο άλλος τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε επιδεικτικά κι έκανε την εξής προσευχή σχετικά με τον εαυτό του: «Θεέ μου, σ’ ευχαριστώ που εγώ δεν είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους άρπαγας, άδικος, μοιχός, ή και σαν αυτόν εδώ τον τελώνη. Εγώ νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα και δίνω στο ναό το δέκατο απ’ όλα τα εισοδήματά μου». Ο τελώνης, αντίθετα, στεκόταν πολύ πίσω και δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό. Χτυπούσε το στήθος του και έλεγε: «Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό». Σας βεβαιώνω πως αυτός έφυγε για το σπίτι του αθώος και συμφιλιωμένος με το Θεό, ενώ ο άλλος όχι· γιατί όποιος υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, κι όποιος τον ταπεινώνει θα υψωθεί».

Πολλές φορές, διαβάζοντας αυτή τη παραβολή, σκέφτομαι, τελικά ποια είναι η ζωή ενός χριστιανού; Τι πρέπει να κάνει; Πώς να σκέφτεται, πώς να συμπεριφέρεται, πώς να ζει; Ας δούμε την παραβολή τούτη. Ο Τελώνης, αυτός που γύρισε σπίτι συμφιλιωμένος με τον Θεό, τι κάνει; Δε μιλά, δε σηκώνει καν τα μάτια του στον ουρανό, παρά μόνο χτυπούσε το στήθος κι έλεγε: «Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό». Δηλαδή, αυτή είναι η πρέπουσα συμπεριφορά ενός χριστιανού; Όλη μέρα να κλαίει και να χτυπιέται; Να είναι βουτηγμένος στη μιζέρια; 

Όχι, θα μας πουν αυτοί που ξέρουν -και στην Εκκλησία έχουμε πολλούς που λένε πως ξέρουν, πως μόνο αυτοί ξέρουν και με χαρά μεγάλη θα έρθουν αν μας διδάξουν, ακόμα και με το ζόρι, όλη αυτή τη γνώση που θεωρούν πως έχουν. Όχι, λοιπόν, θα πουν αυτοί, οι ίδιοι που μας λένε πως πρέπει να είμαστε σαν τον Τελώνη της παραβολής. Αφού είσαι χριστιανός και αφού ο Χριστός είπε "χαίρετε και αγαλλιάσθε" πρέπει να είσαι χαρούμενος. Με το στανιό; Με το στανιό αν χρειαστεί. Αλλά η θλίψη δεν έχει θέση στη ζωή του χριστιανού. 

Έτσι μένουμε μπερδεμένοι ακούγοντας να μας λένε πως πρέπει να κλαίμε όταν προσευχόμαστε και να μη λυπόμαστε ταυτόχρονα και στις δύο περιπτώσεις επειδή είμαστε χριστιανοί. Και αναρωτιόμαστε, τι στην ευχή να κάνουμε τελικά; Να χαιρόμαστε ή όχι; Να λυπόμαστε ή όχι; Και γιατί; 

Λοιπόν, τίποτα από τα δύο ή και τα δύο ή όποιο από τα δύο. Τα μπέρδεψα περισσότερο τώρα, ε; Ας τα ξεμπερδέψουμε. Ο Φαρισαίος χαίρεται αλλά δεν έχει κάνει τον κόπο να κοιτάξει μέσα του και να δει τη σκοτεινιά της ψυχής του. Αντιθέτως ο Τελώνης λυπάται, κλαίει και ζητά συγχώρεση γιατί έχει δει τι υπάρχει μέσα στη καρδιά του. Το μυστικό δεν είναι στη χαρά του ενός ή στη θλίψη του άλλου. Η διαφορά είναι στο γεγονός ότι ο ένας, ο Τελώνης, ξέρει ποιος είναι ενώ ο Φαρισαίος ξέρει ποιος θέλει να φαίνεται πως είναι. 

Δεν έχει σημασία αν είμαστε αισιόδοξοι ή απαισιόδοξοι, χαρούμενοι ή μελαγχολικοί, ήρεμοι ή κάπως νευρικοί. Σημασία έχει να ξέρουμε ποιοι είμαστε. Σημασία έχει να μη φτιάχνουμε μια ψεύτικη εικόνα μόνο για να τη δείχνουμε προς τα έξω. Σημασία έχει να ξέρουμε τι θα παραδώσουμε στον Θεό. Τι του προσφέρουμε καθημερινά. Αυτό είναι το ουσιώδες. 

Η σημερινή παραβολή δεν είναι ένα μάθημα μεμψιμοιρίας και μιζέριας. Δεν είναι ένα μάθημα του πώς να φερόμαστε και του πώς να φαινόμαστε. Είναι ένα μάθημα ειλικρίνειας. Ένα μάθημα γνώσης του εαυτού μας. Ένα μάθημα πως δε μπορούμε τελικά τίποτα να κρύψουμε από τον Θεό. Είναι ένα κάλεσμα να σταματήσουμε να κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας. Γιατί όταν σταματήσουμε να κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας, όταν σταματήσουμε να κοροϊδεύουμε τους άλλους ανθρώπους, τότε και μόνο τότε θα ανοίξει ο δρόμος για τη συμφιλίωσή μας με τον Θεό.