Οι άνθρωποι κινούνται μια χαρά με τα πόδια τους. Το πρωτόγονο αυτό μέσο μετακίνησης θα φανεί σε μια πιο επιμελή ανάλυση ακόμη αποτελεσματικότερο, αν το συγκρίνουμε με τα χάλια των ανθρώπων στις σύγχρονες πόλεις ή σε εκβιομηχανισμένα αγροκτήματα. Θα φανεί ιδιαίτερα ελκυστικό, από τη στιγμή που θα καταλάβουμε ότι οι αμερικάνοι σήμερα βαδίζουν κατά μέσο όρο τόσα χιλιόμετρα όσα και οι πρόγονοί τους -τα περισσότερα απ' αυτά μέσα σε σήραγγες, χώρους πάρκινγκ και καταστήματα.
Οι άνθρωποι που πηγαίνουν με τα πόδια είναι λίγο-πολύ ίσοι. Οι άνθρωποι που εξαρτώνται αποκλειστικά από τα πόδια τους κινούνται όπως θέλουν, με ταχύτητα 4-6 χιλιόμετρα την ώρα, προς οποιαδήποτε κατεύθυνση και προς οποιονδήποτε τόπο στον οποίο δεν τους απαγορεύουν την πρόσβαση οι νόμοι ή η φύση. Μία βελτίωση αυτής της εκ γενετής κινητικότητας με μια νέα τεχνολογία των μεταφορών θα πρέπει να περιμένουμε πως θα κατοχυρώσει τις αξίες αυτές και θα προσθέσει και ορισμένες καινούργιες, όπως μεγαλύτερη εμβέλεια, εξοικονόμηση χρόνου, άνεση ή περισσότερες δυνατότητες για τους ανάπηρους. Δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο μέχρι σήμερα. Απεναντίας, η ανάπτυξη της βιομηχανίας των μεταφορών έφερε παντού τα αντίθετα αποτελέσματα. Από τη στιγμή που οι μηχανές της μπόρεσαν να κινητοποιήσουν μεγαλύτερη από μία συγκεκριμένη ενέργεια ανά επιβάτη, η βιομηχανία αυτή έκανε πιο άνισους τους ανθρώπους μεταξύ τους, περιόρισε την κινητικότητα τους σε ένα σύστημα βιομηχανικά προσδιορισμένων δρόμων και δημιούργησε πρωτοφανή στενότητα χρόνου. Όταν η ταχύτητα των οχημάτων τους ξεπερνά ένα κατώφλι, οι πολίτες γίνονται καταναλωτές μεταφοράς στον καθημερινό κύκλο από το σπίτι στη δουλειά και τανάπαλιν. Τον κύκλο αυτόν το υπουργείο εμπορίου των ΗΠΑ τον ονομάζει "εκδρομή" σε αντιδιαστολή προς το "ταξίδι" για το οποίο οι αμερικάνοι φεύγουν από το σπίτι με την οδοντόβουρτσά τους.
Περισσότερη ενέργεια στο σύστημα μεταφορών σημαίνει ότι περισσότεροι άνθρωποι κινούνται ταχύτερα σε μια μεγαλύτερη έκταση κατά τη διάρκεια της κάθε μέρας. Η ημερήσια ακτίνα του κύκλου που διανύει ο καθένας αυξάνεται σε βάρος της δυνατότητας να συναντήσει τυχαία ένα γνωστό ή να διασχίσει το πάρκο πηγαίνοντας στη δουλειά. Οι λίγοι απολαμβάνουν εξαιρετικά προνόμια, που τα πληρώνουν με την υποδούλωσή τους οι πολλοί. Μία ελίτ διανύει απεριόριστες αποστάσεις κατά τη διάρκεια μιας ζωής πανάνετων ταξιδιών, ενώ η πλειονότητα ξοδεύει ένα ολοένα πιο μεγάλο κομμάτι της ζωής της σε εκδρομές που κάνει άθελά της. Οι λίγοι καβαλάνε τα μαγικά χαλιά τους, για να ταξιδέψουν από το ένα μακρινό σημείο στο άλλο(η εφήμερη ύπαρξή τους τα καθιστά σπάνια και ελκυστικά), ενώ οι πολλοί αναγκάζονται να κάνουν εκδρομές ολοένα πιο μακρινές και ολοένα πιο γρήγορα και να σπαταλούν ολοένα περισσότερο χρόνο για να προετοιμαστούν για τις εκδρομές τους και να συνέλθουν μετά από αυτές.
Ιβάν Ίλιτς, Ενέργεια και ισοτιμία(Στον σοσιαλισμό φτάνεις μόνο με ποδήλατο), εκδ. Νησίδες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου