Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2022

O καλός Σαμαρείτης



Εκείνο τον καιρό, κάποιος νομοδιδάσκαλος παρουσιάστηκε στον Ιησού, και για να τον φέρει σε δύσκολη θέση του είπε: «Διδάσκαλε, τι πρέπει να κάνω για να κερδίσω την αιώνια ζωή;» Ο Ιησούς τον ρώτησε: «Ο νόμος τι γράφει;» Εκείνος απάντησε: «Να αγαπάς τον Κύριο το Θεό σου μ’ όλη την καρδιά σου και μ’ όλη την ψυχή σου, μ’ όλη τη δύναμή σου και μ’ όλο το νου σου· και τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου». «Πολύ σωστά απάντησες», του είπε ο Ιησούς· «αυτό κάνε και θα ζήσεις». Εκείνος όμως, θέλοντας να δικαιολογήσει τον εαυτό του, είπε στον Ιησού: «Και ποιος είναι ο πλησίον μου;» Πήρε τότε αφορμή ο Ιησούς και είπε: «Κάποιος άνθρωπος, κατεβαίνοντας από τα Ιεροσόλυμα για την Ιεριχώ, έπεσε πάνω σε ληστές. Αυτοί τον ξεγύμνωσαν, τον τραυμάτισαν και έφυγαν παρατώντας τον μισοπεθαμένο. Από εκείνο το δρόμο έτυχε να κατεβαίνει και κάποιος ιερέας, ο οποίος τον είδε, αλλά τον προσπέρασε χωρίς να του δώσει σημασία. Το ίδιο και κάποιος λευίτης, που περνούσε από εκείνο το μέρος· παρ’ όλο που τον είδε κι αυτός, τον προσπέρασε χωρίς να του δώσει σημασία. Κάποιος όμως Σαμαρείτης που ταξίδευε, ήρθε προς το μέρος του, τον είδε και τον σπλαχνίστηκε. Πήγε κοντά του, άλειψε τις πληγές του με λάδι και κρασί και τις έδεσε καλά. Μάλιστα τον ανέβασε στο δικό του το ζώο, τον οδήγησε στο πανδοχείο και φρόντισε γι’ αυτόν. Την άλλη μέρα φεύγοντας έβγαλε κι έδωσε στον πανδοχέα δύο δηνάρια και του είπε: φρόντισέ τον, κι ότι παραπάνω ξοδέψεις, εγώ όταν ξαναπεράσω θα σε πληρώσω. Ποιος λοιπόν απ’ αυτούς τους τρεις κατά τη γνώμη σου αποδείχτηκε πλησίον εκείνου που έπεσε στους ληστές;» Ο νομοδιδάσκαλος απάντησε: «Εκείνος που τον σπλαχνίστηκε». Τότε ο Ιησούς του είπε: «Πήγαινε, και να κάνεις κι εσύ το ίδιο».

Η παραπάνω παραβολή που χρησιμοποιεί ο Ιησούς για να απαντήσει στο νομικό που ήθελε να τον φέρει σε δύσκολη θέση και ίσως να του εκμαιεύσει και κάποια λόγια με τα οποία θα μπορούσαν να Τον κατηγορήσουν οι Φαρισαίοι έχει διπλή ερμηνεία. Μία αλληγορική και μία πιο πρακτική, ας την πούμε έτσι.

Κατά τη πρώτη, την αλληγορική ερμηνεία, ο Χριστός είναι ο Σαμαρείτης και οι ληστές είναι οι δαίμονες. Ο πληγωμένος άνθρωπος είναι το ανθρώπινο είδος ενώ ο ιερέας και ο λευίτης αντιπροσωπεύουν αυτούς που προσπάθησαν να σώσουν τον άνθρωπο από τους δαίμονες και την αμαρτία αλλά δεν τα κατάφεραν. Ή ίσως και να ήταν μια αναφορά στο τότε ιερατικό κατεστημένο που απλά αδιαφορούσε για τη σωτηρία των ανθρώπων και ενδιαφερόταν μόνο για την καλοπέρασή του.

Η άλλη, η πιο πρακτική ερμηνεία, είναι σκανδαλώδης και για την εποχή εκείνη αλλά και για τη δική μας. Ο Σαμαρείτης βρίσκει έναν Εβραίο πληγωμένο και τον περιθάλπει. Φροντίζει τις πληγές του και του πληρώνει ξενοδοχείο όπου θα τον περιποιηθούν όσο χρειαστεί. Να θυμόμαστε πως Εβραίοι και Σαμαρείτες ήταν θανάσιμοι εχθροί και δεν έλλειπαν οι φονικές συγκρούσεις μεταξύ τους. Δηλαδή ο Σαμαρείτης, και είναι επίσης σκανδαλώδες πως ο Χριστός επιλέγει αυτόν ως τον καλό της παραβολής, σαν να μιλούσε σήμερα σε εμάς και να είχε έναν Τούρκο σαν τον καλό της ιστορίας, ο Σαμαρείτης λοιπόν βρίσκει έναν Εβραίο, έναν εχθρό, που πιθανόν αύριο μεθαύριο να τον σκότωνε, μισοπεθαμένο και αντί να τον αφήσει να πεθάνει ή και να τον αποτελειώσει ακόμα, τον βοηθά, τον μαζεύει από το δρόμο, του βρίσκει μέρος για να γίνει καλά. Και με πιθανό κίνδυνο για τον ίδιο γιατί οι ληστές θα μπορούσαν αν έχουν στήσει ενέδρα και σε αυτόν. Και αυτός είναι το παράδειγμα που δίνει ο Ιησούς για τον άνθρωπο που αγαπά τον πλησίον. Γιατί η αγάπη ξεπερνά όρια και συνήθειες, παγιωμένες αντιλήψεις και έθιμα. Η αγάπη που ξεκινά από τον Θεό και φτάνει στον άνθρωπο αλλά και από τον άνθρωπο και φτάνει στον Θεό, διαλύει κοινωνικά, εθνικά και πολιτικά φράγματα. Και ας προσέξουμε και κάτι άλλο. Ο Σαμαρείτης δεν άλλαξε απόψεις. Δεν αποδέχτηκε τις απόψεις του Εβραίου. Οι διαφορές τους διατηρήθηκαν αλλά παρά τις διαφορές αυτές ανέλαβε τη νοσηλεία του.

Ε, τώρα όσοι θέλουμε, ας αντιπαραβάλλουμε αυτή την διδασκαλία του Χριστού, με κάμποσους από τους λόγους και τα κείμενα που ακούμε σήμερα και τα θεωρούμε Ορθόδοξα. Ας δούμε τη διαφορά της υπέρβασης της προαιώνιας έχθρας που ζητά ο Χριστός με τα γεμάτα φόβους, εχθρούς -πραγματικούς και μη- και σκοτεινά κέντρα που αποζητούν την καταστροφή μας κηρύγματα και κείμενα που γεμίζουν τον εκκλησιαστικό χώρο. Και ας αναλογιστούμε πόση σχέση έχει αυτή η δήθεν Ορθοδοξία, την οποία πολλές φορές παρουσιάζουν ακόμα και υψηλόβαθμοι κληρικοί, με τη διδασκαλία του Χριστού. Ας δούμε και πως ο λόγος του Χριστού μας οδηγεί στην ελευθερία και πως οι δήθεν διδασκαλίες που παρουσιάζουν κάποιοι μας αφήνουν έρμαια των φοβιών, των νευρώσεων και των φαντασιώσεων τους τις οποίες προσπαθούν να κάνουν και δικές μας.

Ο Χριστός ήρθε να μας ελευθερώσει. Και ήρθε να μας ελευθερώσει όχι μόνο από τις πολύπλοκες παγίδες των δαιμόνων και της αμαρτίας αλλά και από την ίδια μας την αυτοκαταστροφική τάση να μισούμε και να φοβόμαστε το διαφορετικό. Και ξαναλέω δε μας καλεί να αποδεχτούμε και να αφομοιώσουμε κάτι που δεν πιστεύουμε αλλά να δούμε τον άνθρωπο πίσω από τις ιδέες και τις επιλογές. Τον άνθρωπο ο οποίος όσο μισητός κι αν μας φαίνεται είναι εικόνα του Θεού. Και τότε θα κάνουμε ακόμα ένα βήμα πιο κοντά στην ελευθερία μας, στην πραγματική ελευθερία, η οποία είναι βασική προϋπόθεση για τη σωτηρία μας. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Κυριακή των Βαϊων

  Σήμερα ο Χριστός μπαίνει στα Ιεροσόλυμα πάνω σε ένα γαϊδουράκι. Και πλήθη λαού τον υποδέχονται με ζητωκραυγές. Και οι άρχοντες, πολιτικοί ...